Axit nitrit được sử dụng nhiều để chế tạo thuốc nổ cũng như sản xuất các chất hữu cơ, bột màu, sơn, thuốc nhuộm vải, chất tẩy rửa,..Vậy tính chất nào giúp axit nitrit làm được điều đó và nó được sản xuất ra sao, ứng dụng như thế nào? Hôm nay, hãy đi tìm câu trả lời cùng hóa chất Việt Quang trong bài viết này nhé.
Axit nitrit là gì?
Axit nitrit là một hợp chất vô cơ có công thức hóa học HNO3. Axit nitrit tinh khiết là chất lỏng, không màu, bốc khói mạnh trong không khí ẩm. Trong tự nhiên, axit nitrit hình thành trong những cơn mưa giông kèm sấm chớp và hiện nay chúng là một trong những tác nhân gây ra mưa axit.
Axit nitrit thương mại có nồng độ 68%. Khi dung dịch có chứa hơn 86% HNO3 , nó được gọi là axit nitrit bốc khói, những hiện tượng này còn tùy thuộc vào số lượng nitrogen dioxide. Hiện nay, axit nitrit bốc khói được mô tả như là axit nitrit bốc khói trắng hoặc axit nitrit bốc khói đỏ , ở nồng độ trên 95%. Axit nitrit cũng thường được sử dụng như là một tác nhân oxy hóa mạnh mẽ.
Axit nitrit có những tính chất nào?
Tính chất vật lí của axit nitrit
Axit nitrit tồn tại ở 2 dạng: chất lỏng hoặc khí không màu, tan tốt trong nước (C<65%)
Trong môi trường tự nhiên, axit nitrit có màu vàng nhạt do sự tích tụ của oxit nitơ.
Nhiệt độ đông đặc: -42 °C
Nhiệt độ sôi: 83 °C
Dưới tác dụng của ánh sáng, HNO3 bị phân hủy tạo thành nitơ dioxit NO2 (nhiệt độ thường).
4HNO3 → 4NO2 + 2H2O + O2
Ở nhiệt độ cao, nitơ dioxit bị hòa tan bởi axit HNO3 thành dung dịch có màu vàng hoặc đỏ.
Là một axit có tính ăn mòn cao, cực độc, dễ bắt lửa.
Tính chất hóa học của axit nitrit
Axit nitrit là một dung dịch nitrat hydro có công thức hóa học HNO3 . Đây là một axit khan, là một monoaxit mạnh, có tính oxi hóa mạnh có thể nitrat hóa nhiều hợp chất vô cơ, có hằng số cân bằng axit (pKa) = −2, nó hoàn toàn điện li thành các ion nitrat NO3− và một proton hydrat, hay còn gọi là ion hiđrôni, H3O+:
1. Làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ.
Tương tự các axit mạnh khác, dung dịch HNO3 có thể làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ.
2. Tác dụng với bazơ, oxit bazơ, muối cacbonat tạo thành muối nitrat và nước
2HNO3 + Mg(OH)2 → Mg(NO3)2 + 2H2O
2HNO3 + CuO → Cu(NO3)2 + H2O
2HNO3 + CaCO3 → Ca(NO3)2 + H2O + CO2
3. Tác dụng với hầu hết các kim loại trừ Au và Pt tạo thành muối nitrat và nước
Kim loại + HNO3 đặc → muối nitrat + NO + H2O ( to)
Kim loại + HNO3 loãng → muối nitrat + NO + H2O
Kim loại + HNO3 loãng lạnh → muối nitrat + H2
Mg(rắn) + 2HNO3 loãng lạnh → Mg(NO3)2 + H2 (khí)
*Lưu ý: Fe, Al, Cr bị thụ động hóa trong dung dịch HNO3 đặc, nguội
Xem thêm:
- Nên mua loại hoá chất xử lý nước thải nào
- Khử trùng nước thải bằng Javen có hiệu quả và tốt không
- Flocculation là gì có vai trò gì trong xử lí nước thải
4. Tác dụng với phi kim (các nguyên tố á kim, ngoại trừ silic và halogen) tạo thành nitơ dioxit nếu là HNO3 đặc và oxit nitơ với axit loãng và nước, oxit của phi kim.
3C + 4HNO3 loãng → 3CO2 + 4NO + 2H2O
C + 4HNO3 đặc nóng → CO2 + 4NO2 + 2H2O
5. Tác dụng với hợp chất:
Axit HNO3 có khả năng phá hủy nhiều hợp chất hữu cơ, nên sẽ rất nguy hiểm nếu để axit này tiếp xúc với cơ thể người.
3H2S + 2HNO3 (>5%) → 3S (kết tủa) + 2NO + 4H2O
PbS + 8HNO3 (đặc) → PbSO4 (kết tủa) + 8NO2 + 4H2O
Ag3PO4 tan trong HNO3, HgS không tác dụng với HNO3.
Axit nitrit được điều chế theo phương pháp nào?
– Trong tự nhiên
Axit nitrit được tạo ra từ các cơn mưa lớn có sét, đây cũng là nguyên nhân gây nên những trận mưa axit.
-Trong phòng thí nghiệm
.png)
Axit nitrit có thể điều chế bằng cách cho đồng(II) nitrat hoặc cho phản ứng những khối lượng bằng nhau kali nitrat (KNO3) với axit sunfuric (H2SO4) 96%, tiếp đó chưng cất hỗn hợp này tại nhiệt độ sôi của HNO3 là 83 °C cho đến khi còn lại chất kết tinh màu trắng, kali hidrosunfat (KHSO4), còn lưu lại trong bình. HNO3 bốc khói đỏ thu được có thể chuyển thành axit màu trắng.
Cần lưu ý khi thí nghiệm thì phải dùng các trang thiết bị bằng thủy tinh, hay nhất là bình cổ cong nguyên khối do HNO3 khan tấn công cả nút bần, cao su và da nên sự rò rỉ có thể cực kỳ nguy hiểm:
H2SO4 + KNO3 → KHSO4 + HNO3
– Trong công nghiệp
Dung dịch HNO3 cấp thương mại thường có nồng độ giữa 52% và 68%. Việc sản xuất nó được thực hiện bằng công nghệ Ostwald do Wilhelm Ostwald phát minh.
Axit nitrit loãng có thể cô đặc đến 68% axit với một hỗn hợp azeotropic với 32% nước. Để thu được axit có nồng độ cao hơn, người ta tiến hành chưng cất với axit sunfuric H2SO4. H2SO4 đóng vai trò là chất khử sẽ hấp thụ lại nước.
4NH3 + 5O2 → 4NO + 6H2O (Pt, 850oC)
2NO + O2 → NO2
4NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3
Axit nitrit có độc hại không?
Tùy theo từng mức độ khác nhau, axit nitrit sẽ gây ra những tổn thương với mức độ khác nhau: Hít phải: gây tổn thương hệ hô hấp, rất dễ khiến phổi bị sưng. Nuốt phải: nhẹ thì có thể gây ra tình trạng nôn, ói, tiêu chuẩn, khiến vùng miệng, họng, dạ dày, thực quản bị bỏng, gây nguy hiểm tới tính mạng. Nặng thì khiến tuần hoàn máu bị rối loạn, dễ gây tử vong. Dính HNO3 vào mắt: làm tổn thương giác mạc, có thể dẫn đến mù. Khi HNO3 tiếp xúc với da: gây bỏng da. Khi phơi nhiễm lâu, có thể dẫn tới ung thư
XEM THÊM: Axitnitric- (HNO3) là gì? Tính chất, ứng dụng chính và [LƯU Ý] về HNO3
Kết luận
Trên đây là tính chất của axit nitrit cũng như cách điều chế axit này. Nếu bạn có thắc mắc hay có nhu cầu mua HNO3, hãy liên hệ cho chúng tôi để được tư vấn miễn phí và mua hàng.
Hóa chất công nghiệp Việt Quang đảm bảo sẽ cung cấp cho khách hàng sản phẩm chất lượng uy tín, giá thành hợp lý, thời gian nhanh chóng. Nhận giao hàng toàn quốc. Xin hãy liên hệ để được hỗ trợ sớm nhất từ chuyên viên.