Viêm khớp ngón tay: Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị và phòng ngừa

Viêm khớp ngón tay là bệnh lý tương đối phổ biến. Bệnh xuất hiện do nhiều nguyên nhân, gây trở ngại cho người bệnh trong sinh hoạt hàng ngày do đau và biến dạng khớp. Điều trị bệnh sẽ giúp bạn rút ngắn thời gian phục hồi, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như biến dạng khớp, bại liệt…

Viêm khớp ngón tay là gì?

Viêm khớp ngón tay là tình trạng có thể xảy ra tại bất kỳ ngón tay nào như khớp ngón tay cái, khớp ngón tay út… Bệnh lý này là tình trạng sụn nằm tại đầu những xương hình thành khớp ngón tay bị mòn hay thoái hóa, diễn ra từ từ trong nhiều năm.

Khi bị viêm dẫn tới thoái hóa khớp bàn tay và ngón tay, những sụn bao phủ đầu xương bị giảm chất lượng. Bề mặt sụn trở nên sần sùi. Các xương khi đó cọ xát với nhau có thể dẫn tới tổn thương khớp. Những tổn thương khớp có khả năng dẫn tới sự tăng trưởng của những xương mới dọc theo hai bên xương hiện có (gai xương) hay tạo ra khối gồ trên khớp ngón tay của người bệnh. (1)

Xem thêm: Viêm khớp là gì?

2. Phân loại các dạng viêm ở khớp ngón tay

Viêm xương khớp

Đây là loại viêm khớp ngón tay thường gặp nhất. Lớp sụn dần bị thoái hóa (ăn mòn) và lộ ra đoạn xương dưới khớp. Những khớp chịu ảnh hưởng trực tiếp là: (2)

• Khớp gian đốt gần (PIP joint)
• Khớp gian đốt xa (DIP joint)
• Khớp tại gốc ngón tay cái

Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp phát sinh do bệnh tự miễn. Khi bệnh, các mô mềm xung quanh khớp có xu hướng viêm sưng. Khớp chịu tác động lớn nhất là khớp bàn đốt (MCP).

Bệnh gout

Bệnh gout xảy ra khi cơ thể không thể chuyển hóa axit uric đúng cách. Những phân tử này sẽ dần tích tụ, hình thành các tinh thể bên trong khớp. Các khớp sẽ bị viêm sưng, gây đau nhức, giảm tầm vận động của người bệnh. Tuy bệnh lý này chủ yếu ảnh hướng tới chân, trong một số trường hợp, các khớp ngón tay cũng có thể chịu tác động tương tự.

Các dấu hiệu viêm khớp ngón tay

Đau khớp ngón tay

Xem thêm:: Bật mí 11 sinh năm 2000 hợp với tuổi nào tốt nhất hiện nay

Đây là triệu chứng đầu tiên và thường gặp nhất. Các cơn đau có thể xuất hiện ở gốc ngón tay khi cầm nắm, chụp một vật nào đó hay sử dụng lực các ngón tay. Ban đầu, cơn đau chỉ xuất hiện khi người bệnh cầm, nắm một vật. Khi hoạt động, cơn đau sẽ giảm bớt. Sau vài phút nghỉ ngơi, tình trạng cứng khớp và đau nhức sẽ tăng lên. Nếu tình trạng viêm nặng hơn, các cơn đau ở khớp ngón tay có thể xuất hiện ngay cả khi bạn nghỉ ngơi.

Biến dạng ngón tay

Khi bệnh tiến triển nặng hơn, ngoài gia tăng cơn đau, ngón tay của người bệnh còn có xu hướng biến dạng. Những khớp ngón tay bắt đầu hướng về một phía (về bên ngón út). Đây là hiện tượng lệch về bên xương trụ, gây đau và yếu tay. Người bệnh gặp nhiều khó khăn khi dùng bàn tay trong các hoạt động hàng ngày.

Biến dạng khớp liên đốt

Đây là tình trạng khớp liên đốt ngón tay bị gập hay duỗi quá mức, tạo thành những biến dạng đặc trưng. Biến dạng cổ thiên nga xảy ra khi các khớp liên đốt gần bị lỏng, duỗi quá mức, trong khi khớp liên đốt xa bị gập lại. Biến dạng boutonniere là tình trạng các khớp liên đốt gần bị gập và khớp liên đốt xa duỗi ra.

Sưng khớp liên đốt

Những khớp liên đốt gần bị to mặt sau, xuất hiện tình trạng sưng và đau, tạo thành những nốt Bouchard. Những khớp liên đốt xa bị sưng to, tạo thành nốt Heberden.

Ngoài ra, khớp ngón tay bị viêm còn có một số triệu chứng khác như sưng, cứng, ấm, đau tại gốc ngón tay, giảm sức mạnh khi cầm nắm, tầm vận động động giảm, khớp ở gốc ngón tay to ra hay nhìn thấy cục xương.

Nguyên nhân gây viêm khớp ngón tay

• Lão hóa: Tình trạng viêm khớp ngón tay thường xảy ra cùng với lão hóa. Khi tuổi tác cao, quá trình lão hóa diễn ra, khiến hệ thống xương, khớp, sụn suy yếu, gia tăng nguy cơ bị viêm thoái hóa khớp ngón tay.
• Chấn thương: Những chấn thương trước đó như bong gân nặng, gãy xương hay chấn thương khớp ngón tay có khả năng tác động đến sụn khớp, khiến hoạt động của khớp bị thay đổi. Khi tổn thương khiến khớp thay đổi cách sắp xếp và chuyển động, lực sẽ gia tăng lên bề mặt sụn khớp, dần dần phá hủy sụn khớp. Do sụn khớp không có khả năng tự hồi phục tốt, chấn thương sẽ ngày càng trầm trọng, xuất hiện những dấu hiệu viêm thoái hóa khớp ngón tay.

Ngoài ra, có một số yếu tố gia tăng nguy cơ mắc viêm khớp ngón tay như:

• Nữ giới
• Trên 40 tuổi
• Thừa cân, béo phì
• Một số tình trạng di truyền: Dây chằng khớp lỏng, những khớp bị biến dạng…
• Mắc các bệnh làm thay đổi cấu trúc, chức năng bình thường của sụn khớp
• Những hoạt động, công việc tạo áp lực lên ngón tay

Phương pháp chẩn đoán

Khám lâm sàng

Khi thăm khám, bác sĩ sẽ hỏi người bệnh về bệnh sử, những triệu chứng và trực tiếp xem xét những dấu hiệu sưng trên những khớp ngón tay. Ngoài ra, bác sĩ sẽ giữ khớp người bệnh cố định trong khi di chuyển ngón tay. Nếu cử động tạo ra âm thanh hay gây đau, tình trạng này rất có thể sụn đã bị mòn, khiến xương cọ xát vào nhau.

Chụp X-quang

Chụp X-quang giúp bác sĩ nhận diện những dấu hiệu viêm khớp ngón tay gồm:

• Gai xương
• Mòn sụn
• Mất không gian chung
• Qua kết quả X-quang, bác sĩ xác định sự thay đổi của khớp, mức độ thoái hóa khớp do viêm và ước lượng được lượng sụn khớp trên bề mặt khớp.

Biến chứng

Đau sưng khớp ngón tay có nguy hiểm hay không sẽ tùy thuộc những yếu tố gây bệnh và mức độ bệnh hiện tại. Dù viêm khớp ngón tay xuất phát từ nguyên nhân nào, nếu không điều trị kịp thời cũng dẫn tới các biến chứng nguy hiểm ở tay gồm: (3)

• Mất chức năng vận động tạm thời
• Khớp co cứng
• Teo cơ biến dạng khớp
• Bại liệt

Xem thêm:: 1 byte bằng bao nhiêu bit? Tổng quan về các đơn vị đo thông tin hiện nay

Điều trị viêm khớp ngón tay

Điều trị không can thiệp phẫu thuật

Ở giai đoạn đoạn đầu, điều trị viêm khớp ngón tay chủ yếu áp dụng những phương pháp không can thiệp không phẫu thuật gồm:

1. Dùng thuốc uống

Khi khớp ngón tay chỉ đau khi làm việc nhiều hay việc nặng, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh dùng thuốc giảm đau, kháng viêm. Ngoài ra, người bệnh cũng cần hạn chế hoạt động nặng hay ngưng làm công việc yêu cầu cử động lặp đi lặp lại của bàn tay và ngón. Điều này sẽ giúp kiểm soát triệu chứng bệnh tốt hơn.

2. Dùng thuốc tiêm

Huyết tương giàu tiểu cầu kích thích tế bào biểu mô, tạo chất nền, phân chia tế bào, tái tạo tế bào máu, kích thích phát triển mạch máu, qua đó hỗ trợ tái sinh những mô bị hư hại, giúp tế bào khỏe mạnh hơn. Với những tổn thương cơ xương khớp, tác dụng của huyết tương giàu tiểu cầu là kháng viêm, chấm dứt nhanh chóng các cơn đau, cải thiện khả năng vận động cho cơ và khớp.

3. Cortisone

Bác sĩ có thể chỉ định người bệnh tiêm Cortisone (thuốc kháng viêm mạnh) vào khớp ngón tay nhằm giảm đau tạm thời. Tác dụng của thuốc là tạm thời, chỉ kéo dài vài tuần tới vài tháng. Thủ thuật này cũng kèm theo nguy cơ nhiễm trùng khớp.

4. Vật lý trị liệu

Những bài tập vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng khi người bệnh điều trị nội khoa. Mục tiêu của các bài tập này là giúp người bệnh kiểm soát tốt triệu chứng, duy trì tình trạng ổn định cho bàn tay và những khớp tay.

Các chuyên viên vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn bạn cách làm dịu cơn đau và những triệu chứng bệnh thông qua những phương pháp như nghỉ ngơi, giảm đau bằng nhiệt, sử dụng thuốc thoa ngoài da. Bài tập về biên độ chuyển động và căng cơ sẽ giúp người bệnh cải thiện khả năng vận động của ngón tay. Bài tập tăng sức mạnh cho bàn tay, cánh tay giúp giữ vững bàn tay, bảo vệ ngón tay khi bị sốc hoặc áp lực.

5. Băng thun hoặc nẹp ngón tay

Đây là phương pháp điều trị giúp giảm đau, định vị đúng khớp, ngăn ngừa biến dạng khớp, giúp khớp nghỉ ngơi. Người bệnh có thể đeo nẹp vào ban đêm hay đeo cả ngày nếu không cảm thấy trở ngại trong công việc, sinh hoạt.

Điều trị có can thiệp phẫu thuật

Xem thêm:: Con tít là con gì, là điềm báo gì? đánh số bao nhiêu

Khi tình trạng viêm khớp ngón tay nặng, những phương pháp điều nội khoa không phát huy hiệu quả. Bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện phẫu thuật. Những phương pháp phẫu thuật được áp dụng phổ biến trong điều trị viêm khớp ngón tay gồm:

6. Hàn xương

Đây là phương pháp chữa trị với mục đích loại bỏ các cơn đau bằng cách cho phép các xương tạo thành khớp đó phát triển về phía nhau hay kết hợp với nhau tạo thành một khối xương đặc. Hàn xương phát huy tác dụng tốt trong quá trình điều trị đau, biến dạng khớp do viêm thoái hóa.

Phương pháp này thường được sử dụng cho khớp liên đốt gần và liên đốt xa, phát huy hiệu quả tốt hơn so với việc cố giữ chuyển động khớp ngón tay bằng cách thay khớp. Tuy hàn xương giúp khớp đó hết đau nhưng sẽ bị mất vận động.

7. Thay khớp nhân tạo

Khi tiến hành thay khớp nhân tạo, bác sĩ sử dụng những khớp nhân tạo bằng nhựa hay kim loại để thay thế cho những khớp bị viêm. Khớp được thay sẽ tạo thành một bản lề mới, cho phép khớp chuyển động tự do, đồng thời giảm đau cho người bệnh.

Biện pháp phòng ngừa viêm khớp ngón tay

• Tập luyện đều đặn: Người bệnh cần thường xuyên thực hiện các bài vận động vừa sức. Thói quen tốt này sẽ giúp bạn tăng cường sức đề kháng, giảm bớt tình trạng đau cứng khớp, hỗ trợ máu lưu thông tại khớp tốt hơn.
• Không để tay làm việc quá nhiều: Bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi khi làm việc bằng bàn tay quá nhiều. Điều này sẽ giúp người bệnh ngăn ngừa nguy cơ viêm khớp ngón tay.
• Giữ ấm cơ thể: Khi trời trở lạnh, bạn nên chú ý việc giữ ấm cơ thể nhằm giảm bớt tình trạng đau cứng khớp.
• Xử lý đúng cách khi bị cứng khớp ngón tay: Khi bị cứng khớp ngón tay, người bệnh có thể xoa bóp nhẹ nhàng hay dùng gel kháng viêm để cải thiện tình trạng này, tránh ảnh hưởng tới sinh hoạt thường ngày.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Bạn nên bổ sung vào thực đơn ăn uống những nhóm thực phẩm giàu canxi, sắt, kẽm, selen, vitamin, khoáng chất… Người bệnh cần tránh những món ăn chế biến nhiều dầu mỡ, cay nóng, chứa các loại chất kích thích, sẽ gây ảnh hưởng đến đề kháng của cơ thể.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS Lê Đình Khoa, TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…

BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Khi được chữa trị sớm, người bệnh viêm khớp ngón tay có thể rút ngắn thời gian điều trị, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm xuất hiện. Khi có những dấu hiệu bệnh, bạn nên đi đến các cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và xác định hướng điều trị phù hợp với tình trạng bệnh hiện tại.