Tham vấn y khoa: Bác sĩ Da liễu Hun Kim Thảo
Các phương pháp thẩm mỹ xâm lấn và không xâm lấn nhằm cải thiện làn da đã không còn xa lạ gì đối với các tín đồ làm đẹp.
Tuy nhiên, không phải ca điều trị nào cũng mang lại hiệu quả. Đã có những trường hợp da bị tăng sắc tố sau lăn kim, laser, peel da tại spa hay những cơ sở thiếu uy tín, khiến cho việc điều trị sau đó trở thành một thách thức lớn không chỉ với bệnh nhân mà còn đối với các bác sĩ da liễu lành nghề.
Điều trị dứt điểm hiện tượng tăng sắc tố da sau lăn kim yêu cầu cao về việc lựa chọn phương pháp cũng như chuyên môn của người thực hiện. Tham khảo bài viết dưới đây để hiểu thêm về vấn đề này.
Tăng sắc tố là gì?
Tăng sắc tố là những vùng da sạm hoặc tối màu trên cơ thể. Căn nguyên của chứng bệnh này xuất phát trực tiếp từ sự hoạt động quá mức của tế bào hắc tố (melanocyte). Đây là các tế bào chịu trách nhiệm sản xuất melanin (tăng sắc tố melanotic), hoặc sự gia tăng của chính các melanocyte (tăng sắc tố melanocytic).
Phân loại tăng sắc tố
Tăng sắc tố da được phân loại dựa vào nguyên nhân và có ba loại chính:
Nám da
Đây là hình thức phổ biến nhất của chứng tăng sắc tố gây ra do biến động nội tiết tố. Ví dụ, thường gặp khi mang thai (với các triệu chứng rối loạn chức năng tuyến giáp), khi sử dụng các loại thuốc tránh thai và khi sử dụng liệu pháp thay thế hormone. Riêng ở Hoa Kỳ, nó ảnh hưởng đến khoảng 5-6 triệu phụ nữ và chứng bệnh này thường khó điều trị.
Liên Hệ Tư Vấn
Lentigines (Đốm đồi mồi)
Đây là dạng thường gặp thứ hai của chứng tăng sắc tố và thường được gọi là đốm nâu hay đốm đồi mồi.
Chứng bệnh này rất phổ biến và trở nên tồi tệ hơn khi bệnh nhân có tuổi, thống kê chỉ ra, 90% những người với độ tuổi hơn 60 có làn da sáng mặc chứng bệnh này. Quá trình lão hóa không trực tiếp gây nên chứng bệnh này mà chính việc tiếp xúc với tia cực tím nhiều là nguyên nhân cốt lõi.
| Cùng tìm hiểu phương pháp điều trị đốm nâu bằng laser, một phương pháp hiệu quả trong việc cải thiện sắc tố da
Tăng sắc tố sau viêm (PIH)
Chứng bệnh này xảy ra sau khi có tổn thương da do các yếu tố nội sinh như mụn, bệnh vẩy nến, bỏng, chà sát hoặc cũng có thể do các yếu tố ngoại sinh như chấn thương, bỏng, điều trị tia xạ không ion hóa, nhiễm độc do ánh sáng, tăng sắc tố sau phi kim, peel da, laser, sử dụng một số thuốc như Bleomycin, kháng sinh nhóm Cyclin…
Vết thâm bắt đầu mờ dần khi da tự tái tạo – quá trình có thể mất vài tháng hoặc nhiều hơn. Về mặt tích cực, chứng tăng sắc tố sau viêm (PIH) thường dễ điều trị hơn các loại tăng sắc tố khác.
Liên Hệ Tư Vấn
Phân tích các nguy cơ dễ xuất hiện tình trạng da bị tăng sắc tố sau lăn kim
Để tăng khả năng thành công trong việc điều trị, việc phân tích da kỹ lưỡng bởi bác sĩ da liễu được đào tạo và có kinh nghiệm là rất cần thiết.
Bác sĩ da liễu không chỉ phân tích để tìm hiểu mức độ nghiêm trọng của tình trạng da bị tăng sắc tố sau lăn kim, laser, peel da tại spa, các cơ sở thẩm mỹ thiếu uy tín, mà họ còn tìm kiếm các yếu tố nguy cơ làm cho tình trạng tăng sắc tố sau viêm trở nên trầm trọng hơn.
Ngoài nguyên nhân da bị tăng sắc tố sau lăn kim hay các phương pháp làm đẹp, các yếu tố dẫn đến tăng sắc tố còn có thể bao gồm:
Ánh sáng
Tránh nắng là 1 yếu tố quan trọng để phòng ngừa PIH. Dưới tác dụng của ánh sáng, tế bào melanocyte sẽ bị kích thích, từ đó làm gia tăng sản xuất melanin.
Type da tối màu
Nhiều nghiên cứu cho thấy ở những bệnh nhân có type da tối màu sẽ có lượng melanin nhiều hơn nên dễ làm da bị tăng sắc tố sau viêm hơn so với những bệnh nhân có type da sáng màu hơn.
Khi tình trạng viêm dai dẳng, tái phát
Khi tình trạng viêm dai dẳng, tái phát kết hợp với mức độ viêm và tổn thương hàng rào thượng bì – trung bì, các hắc sắc tố trên da sẽ ngày một nhiều hơn, làm xuất hiện chứng tăng sắc tố sau viêm.
Việc đánh giá tình trạng da trước khi điều trị là vô cùng quan trọng. Những thông tin chủ quan thu thập được từ khách hàng giúp bác sĩ nhận diện được nguyên nhân của chứng tăng sắc tố, từ đó lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp cho từng người.
Các phương pháp phân tích chuyên sâu tình trạng tổng thể làn da
Bảng phân loại da Fitzpatrick
Việc điều trị tăng sắc tố phụ thuộc rất nhiều vào tính chất da của bệnh nhân. Theo định nghĩa của Fitzpatrick, da sáng màu hơn sẽ dễ dàng điều trị hơn. Phần lớn làn da người Việt rơi vào nhóm III và IV, rất ít rơi vào nhóm V và do đó việc điều trị cũng trở nên khó khăn hơn.
Phương pháp Wood’s lamp
Đối với những người nhóm da dựa trên tiêu chuẩn Fitzpatrick thấp hơn V, phương pháp Wood’s lamp cực kỳ có lợi trong việc giúp đỡ xác định mức độ nghiêm trọng của da bị tăng sắc tố sau lăn kim, và trong việc nhận biết liệu bệnh chỉ nằm đơn lẻ ở lớp biểu bì hay ăn sâu vào lớp hạ bì.
Khi bệnh ăn sâu vào lớp hạ bì thì việc điều trị trở nên khó khăn hơn vì thuốc dạng bôi thường sẽ không hiệu quả.
Phương pháp Magnifying lamp
Khi soi vùng da với phương pháp Magnifying lamp, phần lớn những vùng da đã hoặc sắp bị tăng sắc tố đều được nhận diện. Ngoài ra, việc sử dụng công cụ này cho phép các chuyên gia nhận diện các vấn đề về da khác có thể được giải quyết trong quá trình trị liệu.
Nếu phát hiện ra vùng da nhạy cảm, những thành phần hoạt tính được chứng minh gây kích ứng da sẽ được khuyến cáo tránh sử dụng.
Liên Hệ Tư Vấn
Điều trị làn da bị tăng sắc tố sau lăn kim
Trong 10 năm trở lại đây, lĩnh vực nghiên cứu các thành phần và phương pháp điều trị có hiệu quả trong việc giảm chứng tăng sắc tố đã mở rộng đáng kể. Sự phát triển này làm tăng cao khả năng cải thiện tình trạng tăng sắc tố sau viêm, đặc biệt là những trường hợp tăng sắc tốda sau lăn kim, sau laser hay peel da.
Có hai loại điều trị: thuốc dạng bôi và phương pháp chăm sóc da không dùng phẫu thuật. Mặc dù cả hai cách đều có thể đạt được kết quả tốt, thường bác sĩ đôi khi cũng kết hợp cả hai phương pháp để đạt hiệu quả cao nhất.
Điều trị bằng phương pháp chăm sóc da không dùng phẫu thuật
Bằng cách kết hợp thuốc bôi với phương pháp chữa trị không xâm lấn (mài da vi điểm, peel da nông), cũng như phương pháp xâm lấn (tái tạo bề mặt da bằng laser, phương pháp ánh sáng cường độ cao (IPL), peel da hóa học mức độ trung bình đến sâu…), sẽ thu được kết quả tốt đẹp một cách nhanh chóng.
Tất nhiên, cần đặc biệt cẩn thận khi sử dụng phương pháp xâm lấn vì có thể gây viêm sưng, từ đó không những dẫn đến tình trạng tăng sắc tố da trầm trọng hơn, mà còn có thể phá vỡ các sợi nhánh, do đó lại kích thích tình trạng tăng sắc tố phát triển thêm.
Liên Hệ Tư Vấn
Điều trị da bị tăng sắc tố sau lăn kim bằng thuốc dạng bôi
Thông thường, các thành phần có trong công thức của thuốc bôi tác động đến tyrosinase, một loại enzyme được tìm thấy trong melanocytes, có tác dụng kích thích sự sản sinh melanin.
Những thành phần quan trọng này kiểm soát sự sản sinh melanin, chẳng hạn như ở bệnh nám, việc sử dụng liên tục thuốc làm sáng da là cần thiết.
Khi việc sản sinh dư thừa sắc tố không diễn ra nữa, công việc tiếp theo chỉ là đẩy lùi sự đổi màu làn da. Những trường hợp như vậy đang được điều trị tốt nhất thông qua phương pháp điều trị chuyên nghiệp và việc sử dụng axit alpha hydroxy (AHA) hoặc retinol để tẩy tế bào chết và làm trẻ hóa làn da. Dưới đây là một số những loại thuốc dạng bôi đang có mặt trên thị trường:
Hydroquinone
Loại này thường được gọi là tiêu chuẩn vàng cho việc điều trị tăng sắc tố.: Nó đã được sử dụng trong hơn 50 năm và là sản phẩm làm sáng da duy nhất được cục quản lý dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép.
Công thức của thuốc thường bao gồm chất chống oxy hóa, retinoid và axit hydroxyl để làm tăng hiệu quả. Rất tiếc, thuốc có thể gây kích ứng cho một số người và có thể gây ra phản ứng và tác dụng phụ nghiêm trọng khi sử dụng với liều lượng cao.
Axit azelaic
Chất này được phát triển để điều trị mụn trứng cá. Tuy nhiên, nó đã được chứng minh là mang lại lợi ích trong việc điều trị tăng sắc tố, đặc biệt là PIH từ tổn thương do mụn. Một nghiên cứu chỉ ra rằng, chất này mang lại hiệu quả tương tự như hydroquinone 4%, nhưng không có tác dụng phụ như thuốc này.
Axit Kojic
Đây là một dẫn xuất tự nhiên của vài loài nấm có hiệu quả tương tự như hydroquinone. Trong thực tế, hydroquinone và axit glycolic có thể tác dụng tốt hơn nếu axit kojic được thêm vào công thức. Nhược điểm là nó có khả năng gây viêm da tiếp xúc.
Axit mandelic
Chất AHA này được điều chế từ hạnh nhân và được sử dụng trong điều trị một số bệnh về da, bao gồm tất cả các chứng tăng sắc tố. Nó thường được kết hợp với axit salicylic, dùng như một lớp mặt nạ, hợp chất này gây ít tác dụng phụ hơn và đã được chứng minh là hiệu quả hơn axit glycolic.
Niacinamide
Thay vì tác động lên tyrosinase, cơ chế của niacinamide là ngăn chặn sự chuyển giao của hắc tố melanin tới keratinocytes – tế bào ở lớp ngoài cùng của da.
Là một dạng của chất niacin (vitamin B3), nó đã được chứng minh có tác dụng làm giảm đáng kể chứng tăng sắc tố, bao gồm nám da, tăng sắc tố sau phi kim và chỉ gây nên một vài tác dụng phụ nhẹ.
Liên Hệ Tư Vấn
Phòng tránh là trên hết để ngăn ngừa tăng sắc tố sau viêm
Với tất cả các khách hàng, đặc biệt là những người đang điều trị tăng sắc tố sau lăn kim, việc thảo luận về các biện pháp phòng ngừa là tối quan trọng.
- Tránh, hạn chế các yếu tố gây chấn thương.
- Điều trị sớm các bệnh lý nền PIH như trứng cá, vảy nến, viêm da cơ địa, viêm da dầu, viêm da tiếp xúc… giảm tình trạng viêm.
- Hạn chế sử dụng một số thuốc gây tăng sắc tố như Bleomycin, KS cyclin…
- Chống nắng: Trang bị thêm phụ kiện chống nắng (nón, mũ rộng vành, kính râm…) và sử dụng kem chống nắng phổ rộng có SPF tối thiểu là 30 trước khi ra ngoài.
- Chu trình chăm sóc da: Một chế độ chăm sóc tiêu chuẩn bao gồm bốn bước (làm sạch, tẩy tế bào chết, dưỡng ẩm và bảo vệ da). Bạn nên lựa chọn các sản phẩm nhẹ dịu, không gây kích ứng và không có hương liệu.
- Dự phòng tăng sắc tố sau laser (nhiều nghiên cứu đều đưa ra khuyến cáo).
- Điều trị bệnh nền bằng cách chống nắng và thuốc bôi trước khi có can thiệp thủ thuật laser ít nhất 2 tuần.
Sau khi điều trị tăng sắc tố, bạn cần hướng sự tập trung vào phương pháp chăm sóc làn da hàng ngày. Khách hàng có thể duy trì kết quả tích cực của việc điều trị thông qua việc sử dụng các dòng sản phẩm chăm sóc da chuyên nghiệp có chứa thành phần đã được chứng minh hiệu quả.
Bác sĩ Da liễu Hun Kim Thảo, Giám đốc Y khoa tại Grace Skincare Clinic, người có 15 năm kinh nghiệm với hơn 30.000 ca điều trị da liễu thành công, khuyến nghị một chế độ chăm sóc da tiêu chuẩn sẽ bao gồm bốn bước, làm sạch, tẩy tế bào chết, dưỡng ẩm và bảo vệ da.
Da bị tăng sắc tố sau lăn kim, laser, peel da tại spa là một vấn đề nghiêm trọng cần được điều trị sớm. Đừng ngần ngại liên hệ với Grace Skincare Clinic để được các bác sĩ da liễu tư vấn và giải đáp.
Liên Hệ Tư Vấn
Grace Skincare Clinic Phòng khám da liễu quốc tế sử dụng thiết bị và công nghệ đạt chuẩn FDA & CE
102ABC Cống Quỳnh, Quận 1, Tp. Hồ Chí Minh, Việt Nam Đặt lịch: https://www.graceskinclinic.com/book-now SDT: 02822-531-223 Hotline: 0961-796-809
Nguồn tài liệu tham khảo: