Nhật Bản là một trong những quốc gia đi đầu ở nhiều lĩnh vực, đặc biệt là công nghiệp. Bộ tiêu chuẩn công nghiệp của Nhật Bản cũng vô cùng khắt khe và uy tín trên Thế giới, đảm bảo chất lượng sản phẩm cao nhất. Trong bài viết này cùng Inox Đại Dương tìm hiểu tiêu chuẩn JIS là gì? lịch sử, cách phân loại cũng vai trò vô cùng quan trọng của chúng.
Tiêu chuẩn JIS là gì?
Tiêu chuẩn JIS là tiêu chuẩn công nghiệp Nhật Bản, được viết tắt từ Japanese Industrial Standards. Đây là hệ thống tiêu chuẩn được áp dụng cho tất cả các hoạt động liên quan đến công nghiệp của Nhật Bản. Các quy trình của tiêu chuẩn này được xây dựng bởi Ủy ban tiêu chuẩn công nghiệp Nhật Bản và ban hành bởi liên đoàn tiêu chuẩn Nhật Bản.
Logo tiêu chuẩn JIS phiên bản cũ
Ở Nhật cùng với 5S, Tiêu chuẩn JIS là bộ tiêu chuẩn rất quan trọng, thể hiện sự chuyên nghiệp trong sản xuất, chế tạo. Nó còn là nền tảng phát triển bền vững của mỗi doanh nghiệp, góp phần đưa tiêu chuẩn Nhật Bản vào việc xây dựng và đóng góp cho những tiêu chuẩn quốc tế.
Tiêu chuẩn công nghiệp Nhật Bản được áp dụng không chỉ ở phạm vi nội địa mà còn phổ biến ở một số quốc gia châu Á hay khu vực Thái Bình Dương và hệ thống tiêu chuẩn của nó cũng là tiền đề xây dựng cho nhiều tiêu chuẩn của các quốc gia khác, điển hình như Trung Quốc, Hàn Quốc.
Phạm vi tham gia của JIS rất đa dạng, từ công nghiệp nặng đến công nghiệp nhẹ, đặc biệt là lĩnh vực sản xuất thép, thép không gỉ và các vật tư phục vụ cho sản xuất khác. Ngoài ra, những sản phẩm dân dụng như xà phòng, nước rửa cũng có hệ thống tiêu chuẩn JIS đánh giá riêng.
JIS không tham gia chứng nhận cho các sản phẩm thuộc liệt kê dưới đây:
- Thuốc
- Hóa chất (nông nghiệp)
- Thực phẩm, nông sản, lâm sản
- Phân bón hóa học
- Sợi tơ tằm
Lịch sử hình thành
Thời Meiji – Thiên Hoàng Minh Trị, đa phần các doanh nghiệp tự đề ra tiêu chuẩn đánh giá chất lượng của mình. Bên cạnh đó, cũng có những tiêu chuẩn nhất định về kỹ thuật được chính phủ Nhật yêu cầu.
Năm 1921, những tài liệu, yêu cầu kỹ thuật được tổng hợp và xây dựng thành một bộ tiêu chuẩn gọi là JES, tiền thân của Tiêu chuẩn công nghiệp Nhật Bản JIS sau này. Tuy nhiên, ở giai đoạn này và trong suốt thời chiến tranh Thế giới thứ II, bộ tiêu chuẩn ở cấp độ đơn giản và phục vụ chủ yếu cho việc đảm bảo chất lượng, góp phần tăng sản lượng cho vật tư của quân sự như súng, đạn dược…
Năm 1949, ban hành bộ luật về tiêu chuẩn công nghiệp Nhật Bản, góp phần làm nền tảng về mặt pháp lý cho JIS sau này.
Năm 2004, sửa đổi luật tiêu chuẩn hóa Công nghiệp, thay đổi con dấu JIS.
Năm 2005 đến 2008 là giai đoạn chuyển tiếp. Thời điểm này dấu JIS đã được chính thức áp dụng nhưng trước ngày 1/10/2008, các doanh nghiệp vẫn có thể sử dụng nhãn hiệu cũ. Sau ngày này, dấu JIS mới được áp dụng toàn bộ đối với các sản phẩm được chứng nhận.
Nên xem: Trọn bộ danh sách tiêu chuẩn ASTM Quốc tế cho Ống thép
Phân loại tiêu chuẩn JIS – Các ký hiệu phổ biến cần biết
Hệ thống tiêu chuẩn JIS bao gồm nhiều ngành công nghiệp phổ biến như cơ khí, điện tử, điện công nghiệp… và nhiều ngành công nghiệp khác.
Mỗi ngành có bộ tiêu chuẩn, hồ sơ lưu trữ và quản lý đặc thù. Phân loại tiêu chuẩn được ký hiệu theo quy tắc dưới đây nhằm giúp nhà sản xuất, người dùng dễ dàng tìm kiếm, nghiên cứu:
JIS – Chữ cái Alphabet – Dãy số xxxx:xxxx
Trong đó,
- JIS là tên tiêu chuẩn công nghiệp Nhật Bản
- Chữ cái Alphabet: lĩnh vực công nghiệp
- Dãy số xxxx:xxxx: 4 chữ số đầu thể hiện mặt hàng cụ thể của lĩnh vực, 4 chữ số sau thể hiện năm ban hành/ năm sửa đổi tiêu chuẩn.
Dãy số xxxx:xxxx có thể có hoặc không có thùy thuộc vào ngành công nghiệp cụ thể.
Ví dụ: JIS B 7021: 2013 : Bộ tiêu chuẩn công nghiệp – ngành cơ khí – đồng hồ chống nước sử dụng chung và phân loại và khả năng chống nước – Ban hành/ sửa đổi năm 2013
Bảng phân loại hệ thống tiêu chuẩn theo lĩnh vực công nghiệp của JIS
A Xây dựng dân dụng và kiến trúc M Khai khoáng/ khoáng sản B Cơ khí P Bột giấy và giấy C Điện- điện tử Q Các hệ thống quản lý D Ô tô R Gốm sứ E Đường sắt S Đồ dùng trong nước F Đóng tàu T Thiết bị y tế và an toàn G Hợp kim Ferrous và luyện kim W Hàng không H Hợp kim không có Ferrous và luyện kim X Xử lý thông tin K Hóa chất Z Các ngành nghề khác L Vải sợi/ dệt may
Trong ngành công nghiệp cơ khí, tiêu chuẩn công nghiệp Nhật Bản của thép không gỉ, mặt bích inox và các loại ống inox… là mã JIS G3459.
Một số JIS G khác hiện phổ biến trên thị trường Việt Nam:
JIS G3101 Thép cắt Laser JIS G3112 Tiêu chuẩn cho thép vằn JIS G3192 Thép góc cạnh đều JIS G3312 Thép mạ kẽm phủ sơn JIS G3322 Thép mạ nhôm kẽm phủ sơn JIS G3444 Ống thép sử dụng nguyên liệu mác thép STK290, STK400, STK490, STK500, STK540 để sản xuất. JIS G3505 Thép cán kéo hàm lượng các bon thấp
Có thể bạn chưa biết: Nhà máy ống inox Đại Dương được sản xuất vận hành theo hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015, đã được chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn Châu Âu EN 10217-7 được tổ chức tiêu chuẩn hóa CEN của EU phê chuẩn, chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn ASTM A554 của tổ chức tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế Mỹ ASTM International – Hiệp hội Thí nghiệm và Vật liệu Hoa Kỳ, chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn JIG G3459 của tổ chức các tiêu chuẩn công nghiệp Nhật Bản JIS. Ngoài ra còn có các chứng nhận : Hàng Việt nam chất lượng cao, Top 10 Thương hiệu mạnh Đất Việt…
Vai trò của tiêu chuẩn JIS trong công nghiệp
- Cũng giống như các bộ tiêu chuẩn khác như ISO hay IEC, JIS tham gia vào việc xây dựng và thiết lập các tiêu chuẩn về chất lượng, phạm vi các ngành công nghiệp. Không những thế, JIS còn tham gia hợp tác cùng với hai bộ tiêu chuẩn trên trong việc đánh giá về năng lực của phòng thí nghiệm, cơ sở sản xuất…
- Chứng nhận sự đảm bảo về chất lượng sản phẩm, các thành phần tham gia vào cấu tạo của sản phẩm cũng được chứng nhận về độ an toàn, yếu tố thân thiện môi trường.
- Đánh giá hệ thống quản lý của cơ quan, chủ thể sản xuất, nhà máy, dây chuyền sản xuất.
- Đưa ra những chỉ tiêu để đánh giá chất lượng sản phẩm, đo lường các yếu tố về thành phần, cấu tạo, mật độ, nồng độ… Để đảm bảo những sản phẩm mà các nhà máy đưa ra thị trường không chỉ đảm bảo về chất lượng mà còn loại trừ các nguy cơ về sự thiếu an toàn.
- Những công ty áp dụng và đạt chứng nhận về JIS thuận lợi hơn trong việc tạo dựng uy tín trên thị trường, được khách hàng tin tưởng. Các sản phẩm, vật tư có dấu JIS thể hiện chất lượng toàn diện, đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật, trình độ theo tiêu chuẩn của Nhật Bản – quốc gia vốn có yêu cầu khắt khe về kỹ thuật.
- Tăng cơ hội đấu thầu, cạnh tranh, lợi nhuận tăng cao
- Thể hiện được sự tuân thủ của doanh nghiệp đối với quy định về sản xuất và cung ứng vật tư công nghiệp.
- Giảm tối đa những phát sinh và chi phí về lỗi kỹ thuật, lỗi sản phẩm, đánh giá được nguy cơ tiềm tàng và khắc phục chúng.
JIS đóng vai trò quan trọng không chỉ ở nền công nghiệp của Nhật Bản. Mà còn là hệ quy chuẩn cần thiết cho nhiều doanh nghiệp sản xuất bên ngoài quốc gia này. Những sản phẩm được chứng nhận JIS giúp người dùng an tâm về chất lượng, đảm bảo những tiêu chí an toàn về sức khỏe và môi trường.
Bài viết liên quan: Quy Chuẩn Kỹ Thuật Quốc Gia Về Thép Không Gỉ PDF và Thuật ngữ CO/ CQ, ASTM, QA/ QC là gì?
Ban biên tập: Inox Đại Dương