Bệnh Đa u tủy là gì?
Đa u tủy là bệnh ung thư của tương bào trong tủy xương. Bệnh còn được gọi là u tương bào hay bệnh u tủy.
Tương bào là tế bào được tìm thấy trong tủy xương và có vai trò tạo miễn dịch để bảo vệ cơ thể chống lại virus và vi trùng.
Trong bệnh đa u tủy, chỉ 1 tế bào tương bào (tế bào u tủy) bất thường nhân đôi một cách nhanh chóng, phá vỡ hệ thống miễn dịch và thay thế tế bào tủy bình thường.
Bệnh có thể xuất hiện ở nhiều nơi trên cơ thể, điều này giải thích tại sao bệnh được gọi là bệnh đa u tủy.
Đa u tủy là bệnh ung thư thường gặp?
Bệnh đa u tủy là một trong những bệnh thường gặp trong các bệnh ung thư về máu.
Tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP HCM, trung bình khỏang 60 trường hợp được chẩn đoán đa u tủy mỗi năm.
Bệnh thường gặp ở nam hơn nữ và gia tăng theo tuổi. Đa số bệnh nhân trên 65 tuổi. 15% dưới 60 tuổi, 2% dưới 40 tuổi và rất hiếm ở trẻ con.
Những nguyên nhân gây bệnh?
Nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được rõ nhưng có vài yếu tố nguy cơ. Yếu tố nguy cơ là bất cứ điều gì làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Đa u tủy có thể là sự kết hợp cùa vài yếu tố nguy cơ. Bao gồm:
– Tuổi: đa u tủy thường gặp ở người già
– Giới: bệnh thường gặp ở nam hơn nữ
– Chủng tộc: bệnh thường gặp ở người da đen hơn da trắng và châu Á
– Tiếp xúc với hóa chất: xăng, dầu, benzene, pesticides, dioxins, nước sơn, cao su và thuốc nhuộm tóc.
– Nghể nghiệp: nông dân, thợ mộc hay thợ thuộc da, thơ làm tóc, thợ sơn, thơ trang trí
– Tiếp xúc với virus, tia xạ
– Tiền sử gia đình
– Cân nặng và ăn kiêng: có thể là yếu tố nguy cơ, còn đang được nghiên cứu
Dấu hiệu và triệu chứng bệnh là gì?
Bệnh ảnh hưởng đến các bệnh nhân khác nhau theo một cách khác nhau.
Triệu chứng của bệnh nhân tùy thuộc vào mức độ bệnh ngay lúc chẩn đoán.
Bệnh có thể ảnh hưởng đến xương, tế bào máu và thận
Các dấu hiệu và triệu chứng
Chẩn đoán bệnh như thế nào?
Bệnh thường khó chẩn đoán do nhiều triệu chứng mơ hồ.
Vài bệnh nhân không có triệu chứng và nghi ngờ bệnh sau xét nghiệm máu thường qui.
Bệnh nhân có nghi ngờ mặc bệnh được chuyển đến BS huyết học để làm các xét nghiệm chẩn đoán.
Chẩn đoán bệnh u tủy thế nào?
Bệnh u tủy được điều trị như thế nào?
Mặc dù không có phương pháp chữa khỏi bệnh đa u tủy nhưng bệnh có thể điều trị và kiểm soát được .
Mục tiêu điều trị bệnh u tủy là:
- Kiểm soát được bệnh
- Cải thiện thời gian sống của bệnh nhân
- Điều trị triệu chứng
- Cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân
Lựa chọn điều trị
Việc điều trị tùy thuộc từng bệnh nhân và có thể bao gồm:
* Theo dõi sát những nơi bệnh chưa biểu hiện, chưa gây bất kỳ biến chứng nào
* Truyền dịch để bảo vệ thận
* Giảm đau
* Kháng sinh
* Truyền máu
* Tiêm thuốc để cải thiện số lượng tế bào máu
* Hóa trị liệu
* Steroids
* Các thuốc điều hòa miễn dịch (tác động lên các tế bào của hệ miễn dịch, vd Thalidomide và Lenalidomide)
* Bortezomib (thuốc kháng ung thư thế hệ mới tác dụng lên các proteasome)
* Ghép tế bào gốc tạo máu
* Biphosphonates (thuốc làm giảm thiểu các bệnh đau xương)
* Xạ trị
* Lọc thận cho các bệnh nhân có tổn thương thận kéo dài