Con dĩn còn có tên gọi khác là con dãn, thường bị nhầm với muỗi. Chúng có thể tạo ra vết đốt đau, sưng to, rộp da. Đặc biệt, nó có nguy cơ truyền bệnh rất cao. Vậy con dĩn thực chất là gì? Cách phân biệt và cách đuổi con dĩn như thế nào? Bài viết sau đây sẽ chia sẻ đến bạn thông tin trên.
Tìm hiểu về con dĩn
Con dĩn là con gì?
Con dĩn là một loại côn trùng có tên khoa học là Ceratopogonidae, có hình dáng tương đối giống với con muỗi. Nó có kích thước nhỏ hơn muỗi, chỉ dài từ 1 – 3mm, được chia thành 3 phần rõ rệt.
Con dĩn còn có tên gọi khác là con dãn, bọ mát, bọ mắt, muỗi mắt,…. Chúng rất khó phát hiện bởi rất kích thước nhỏ. Khi bị đốt và sưng tấy thì mới cảm nhận được. Con dĩn có 3 chi là Culicoides, Lashiohelea và Leptoconops, trong đó chi Culicoides hoạt động phổ biến ở Việt Nam.
Loài côn trùng này xuất hiện nhiều vào mùa hè, thời tiết ẩm ướt sau giông bão. Ngoài ra, ánh sáng có sức hấp dẫn rất cao với dĩn nên chúng thường bám nhiều vào các hệ thống chiếu sáng ở nhà.
Tác hại của con dĩn hay muỗi mắt
- Hút máu người, động vật; gây phồng rộp, ngứa rát, khó chịu trên da. Đặc biệt khi thời tiết càng nóng thì càng kích thích chúng hút máu mạnh hơn.
- Gây nên các bệnh truyền nhiễm cho con người thông qua hút máu.
- Thường sống ở nơi ẩm thấp, không sạch sẽ nên khi tiếp xúc với loài côn trùng này sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao.
Phân biệt con dĩn và con muỗi
Đặc điểm
Con dĩn
Con muỗi
Tên khoa học
Ceratopogonidae
Culicidae
Kích thước
Nhỏ li ti, 1 – 3 mm
Lớn hơn dĩn nhiều lần, trung bình 1 – 2 cm
Khu vực hoạt động, sinh sống
Cây cối rậm rạp, nơi ẩm thấp, tối tăm như lá cây, hốc cây mục, rác thải…
Nơi ẩm thấp, tối tăm
Vòng đời
1 – 2 ngày
1 – 2 ngày
Tập tính
Hoạt động mạnh khi có cơn giông bão, bay theo bầy lớn.
Hay đốt người và gia súc
Hay đốt người và gia súc
Con cái hút máu, con đực thì không
Con cái hút máu, con đực thì không
Vết đốt, cắn
Sưng to, nổi mẩn, ngứa kèm dị ứng
Sưng không lớn như dĩn đốt, ngứa, nổi mẩn
Tính nguy hiểm
Có thể truyền bệnh giun chỉ, viêm não…
Có thể truyền bệnh sốt xuất huyết, sốt rét, viêm não…
Xem thêm: Diệt côn trùng ở đâu hiệu quả?
Cách diệt dĩn trong nhà nhanh chóng
-
Bẫy dĩn bằng nến
Đây là cách rất hiệu quả và đã được chứng minh. Bạn chuẩn bị đường, bát nến và 1 bát/đĩa cơ lớn và làm như sau:
- Để nến vào giữa bát nước, cho ít đường, đồ ngọt quanh nến và bát nước.
- Tắt hết đèn trong nhà rồi đốt nến lên sẽ thu hút con bọ mát.
- Dĩn bay vào bám vào nến sẽ chết hoặc rơi xuống nước.
-
Sử dụng đèn bắt côn trùng bẫy bọ mắt
Bóng đèn huỳnh quang hoặc đèn dây tóc có ánh sáng vàng cam sẽ thu hút côn trùng, nhất là con dãn. Bạn có thể lắp thêm lưới điện bên dưới đèn, khi con dĩn bay vào chúng sẽ rơi xuống lưới điện và chết ngay lập tức.
-
Chế chai nhựa làm bẫy diệt dĩn
- Đầu tiên là cắt 1/4 phía trên của chai nhựa rồi bôi dầu ăn hoặc đồ ngọt vào thành trong của chai.
- Sau đó, đặt ngược phần cổ chai và cố định bằng băng dính là thành cái bẫy đơn giản.
-
Dùng thuốc xịt để diệt dĩn, bọ mát
Hiện nay có rất nhiều loại thuốc diệt muỗi, côn trùng được bày bán trên thị trường. Bạn có thể tham khảo một số loại thuốc sau:
- Thuốc xịt dĩn Jumbo Vape Fik: có hương chanh, không gây mùi khó chịu; không ảnh hưởng đến các thiết bị điện nên có thể yên tâm xịt lên bóng đèn, màn hình,…. Có thể xịt thuốc vào những nơi ẩm thấp để hạn chế sự sinh sôi, phát triển của loài dĩn.
- Thuốc xịt dĩn Raid: là sản phẩm có mùi chanh nhẹ, khá dễ chịu, không gây đau đầu khi hít phải. Thành phần chính của thuốc xịt Raid bao gồm D-allethrin, tetramethrin, D-phenothrin, khí hóa lỏng, kerosene,… Đây được coi là những chất có khả năng tiêu diệt côn trùng tại nhà cực kỳ hiệu quả mà vẫn đảm bảo an toàn với sức khỏe của người sử dụng.
- Thuốc xịt dĩn Mosfly Fik: thành phần chính là D-Phenothrin, Permethrin và các chất phụ gia khác, giúp tối đa hiệu quả trong việc tiêu diệt những con côn trùng như dĩn, muỗi. Tuy nhiên cần lưu ý, khi sử dụng thuốc xịt dĩn Mosfly Fik, bạn không nên để thuốc dính vào da, miệng hoặc mắt, vì chúng có thể gây ra tình trạng dị ứng không đáng có.
Cách phòng ngừa con dĩn cắn trong nhà
-
Mặc quần dài, áo dài tay
Vòi đốt của dĩn khá ngắn nên bạn có thể mặc những loại quần áo rộng, dài tây để che đi phần da lộ ra ngoài khiến chúng không đốt được.
-
Mắc màn trước khi ngủ
Trước khi đi ngủ vào buổi tối bạn nên mắc màn, kiểm tra màn có bị thủng không để tránh dĩn chui vào trong.
-
Vệ sinh cơ thể sạch sẽ
Thường xuyên vệ sinh, dọn dẹp nhà cửa cũng là cách để phòng tránh loài dĩn.
-
Thường xuyên dọn dẹp nhà cửa
Vệ sinh môi trường sống, loại bỏ ao tù nước đọng, bụi rậm để dĩn không có cơ hội sinh sôi và phát triển.
-
Trồng các loại cây hoặc dùng tinh dầu thơm
Có thể trồng thêm cây có tinh dầu như sả, bạc hà, hương thảo để xua đuổi côn trùng. Ngoài ra, tinh dầu cũng rất hiệu quả trong việc chống lại loài dĩn. Bạn có thể đốt tinh dầu trong nhà, xịt lên quần áo hay bôi ngoài ra để xua đuổi loài côn trùng này.
Tham khảo: 15 cách đuổi ruồi vĩnh viễn
Những câu hỏi thường gặp về con dĩn
-
Con dĩn sinh ra từ đâu?
Con dĩn thường đẻ trứng ở nơi mùn đất, lá cây mục, vũng bùn, nước đọng, hốc cây hay nơi nhiều rác thải. Ấu trùng của dĩn sẽ sinh ra và nhanh chóng thành con dĩn cái đi hút máu.
-
Muỗi mắt là con gì?
Muỗi mắt là tên gọi khác của con dĩn. Vì chúng có kích thước rất nhỏ lại khá giống con muỗi. Ngoài ra, chúng còn được gọi là con dãn, con bọ mát…
-
Tại sao nhà lại có nhiều dĩn?
Nhà có nhiều dĩn có thể do nhiều nguyên nhân. Trong đó, nhà thiếu vệ sinh, trở nên ẩm thấp, tối tăm, bẩn thỉu… hoặc gần nơi cây cối rậm rạp, nguồn rác thải… là nguyên nhân chính.
-
Vết con dĩn đốt thường như thế nào?
Vết dĩn đốt thường sưng to hơn nhiều so với muỗi, mẩn ngứa, có thể dị ứng, để lại vết thâm đỏ trên da lâu ngày mới hết. Nhìn chung, vết dĩn đốt cũng như muỗi đốt không gây nhiều tổn thương cho da. Điều đáng lo là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể mắc từ chúng.
-
Người hay bị dĩn đốt là ai?
Nhiều người cho rằng, người có mùi thơm đặc trưng hay bị dĩn hoặc muỗi đốt. Sự thực là người không vệ sinh cơ thể thường xuyên, nhiều mồ hôi, người ở bẩn, mùi cơ thể khó chịu khiến dĩn thu hút. Yếu tố khác như nhóm máu, mùi cơ thể đặc trưng chỉ chiếm phần nhỏ.
-
Con dĩn đốt bôi gì để giảm ngứa, giảm sưng?
Khi bị dĩn đốt nên dùng các nguyên liệu có sẵn trong nhà như bã trà, dấm ăn, nước muối sinh lý hoặc đá lạnh bôi, đặt lên vết đốt để giảm ngứa. Ngoài ra, có thể dùng các loại thuốc bôi chứa phenergan 2% hoặc thuốc chống dị ứng chứa certirizin 10mg.
-
Con dĩn sợ mùi gì?
Con dĩn không đến gần các loài cây có mùi thơm như hương thảo, sả chanh và húng quế. Có thể sử dụng tinh dầu thơm cho phòng ở để đuổi dĩn ra khỏi nhà. Quần áo, chăn màn thơm tho, nhà cửa sạch sẽ, thường xuyên lau chùi bằng nước lau sàn khiến dĩn tránh xa. Thuốc xịt côn trùng rất hữu hiệu nhưng nên hạn chế.
-
Tham khảo thêm: Cách diệt chấy tại nhà đơn giản, hiệu quả
Con dĩn có nguy hiểm không?
Dĩn khá nguy hiểm, ngoài vết cắn gây khó chịu, chúng còn có thể mầm mống lan truyền một số bệnh truyền nhiễm như viêm não, giun chỉ, sốt xuất huyết… như muỗi.
Trên đây là những thông tin chi tiết nhất về loài dĩn và cách duổi con dĩn hiệu quả, an toàn nhất. Hy vọng thông tin trong bài sẽ hữu ích với bạn và gia đình.