1. Test giãn phế quản là gì?
Test giãn phế quản là thăm dò sử dụng thuốc giãn phế quản dạng hít nhằm đánh giá đáp ứng của cơ trơn đường thở của bạn đối với thuốc giãn phế quản (hoặc một trong số trường hợp dùng corticoid).
Test giãn phế quản
Nếu bạn bị lao phổi khả năng cao hơn bạn sẽ bị giãn phế quản sau lao.
2. Test giãn phế quản được thực hiện khi nào?
Đó là sau khi bạn được đo chức năng hô hấp và được chẩn đoán là có rối loạn thông khí tắc nghẽn, bạn sẽ được bác sĩ chỉ định test giãn phế quản để đánh giá khả năng đáp ứng của cơ trơn đường thở với thuốc giãn phế quản nhằm:
- Chẩn đoán xác định bệnh hen phế quản.
- Chuẩn đoán phân biệt bệnh hen phế quản và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.
>>> Xem thêm: Khám phổi tắc nghẽn mãn tính – COPD khi nào và ở đâu là tốt nhất?
Test giãn phế quản cũng giúp bác sĩ chọn loại thuốc giãn phế quản phù hợp với bạn.
3. Cách làm test giãn phế quản
Như ý nghĩa sử dụng của test giãn phế quản, trước khi bạn thực hiện test này, bác sĩ sẽ đo chức năng hô hấp của bạn.
Thế nên cùng tìm hiểu một chút để biết rằng khi nào bạn cần làm test hô hấp, phải làm những gì và bạn có bị chống chỉ định với nó hay không trước khi hiểu về cách làm test giãn phế quản nhé.
Sau khi xác định sự rối loạn thông khí tắc nghẽn, test giãn phế quản có thể được chỉ định góp phần chẩn đoán bệnh
Đo chức năng hô hấp sẽ giúp:
- Chẩn đoán các bệnh lý hô hấp, khi bạn có các triệu chứng lâm sàng gồm khó thở, thở khò khè, ngồi thở, thở ra khó khăn, ho khan hoặc ho có đờm kéo dài, dị dạng nồng ngực. và kết quả xét nghiệm bất thường gồm giảm oxy máu, tăng CO2 máu, đa hồng cầu, bất thường trên X quang lồng ngực.
- Thẽo dõi, đánh giá đáp ứng điều trị và tiến triển của các bệnh hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hay bệnh phổi hạn chế.
- Tầm soát bệnh hô hấp những người có nguy cơ cao: Hút thuốc lá hoặc làm việc nơi có khói và hóa chất độc hại.
- Đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn trước khi luyện tập.
Test chức năng hô hấp này thì chống chỉ định khi:
- Bạn bị nhiễm trùng đường hô hấp cấp.
- Bạn bị ho ra máu chưa rõ nguyên nhân.
- Bạn bị phồng động mạch chủ ngực, bụng.
- Bạn vừa mới trải qua đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hoặc hen dưới 6 tuần.
- Bạn bị nhồi máu cơ tim; phẫu thuật mắt, ngực, bụng dưới 3-6 tháng.
- Bạn bị đau ngực không rõ chẩn đoán.
- Trong 24h qua bạn bị đau thắt ngực.
- Bạn bị lao phổi tiến triển.
>> Xem thêm: Giãn phế quản có lây không? Bệnh giãn phế quản có nguy hiểm không?
Để chẩn bị cho đo chức năng hô hấp bạn cần:
- Mặc quần áo thoải mái, rộng rãi.
- Không hút thuốc trong vòng 1h trước khi đo.
- Không uống rượu trong vòng 4h trước khi đo.
- Không vận động nặng trong vòng 30 phút trước khi đo.
- Không ăn no trong vòng 2h trước khi đo.
- Không sử dụng thuốc giãn phế quản trước khi đo 6h nếu đó là thuốc tác dụng ngắn, 12h nếu đó là thuốc tác dụng kéo dài và 24h nếu đó là loại thuốc uống như theophyllin. Sự chuẩn bị này cần khi bạn đo chức năng hô hấp để chẩn đoán bệnh lần đầu tiên.
Khi đo chức năng hô hấp, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn làm 2 động tác chính, đó là:
- Hít vào và thở ra bình thường, sau đó là hít vào sâu hết sức rồi thở ra hết sức.
- Hít vào thở ra bình thường, sau đó là hít vào thật hết sức và thổi ra thật nhanh, mạnh, hết sức có thể và tiếp tục thở ra cho đến ít nhất 6 giây.
Có thể bạn sé gặp một chút khó khăn và phải thực hiện lại nhiều lần test này vì bất cứ động tác nào cũng cần phải thực hiện liên tục, không được dừng lại. Dừng đột ngột hoặc thực hiện không chính xác những gì mà kỹ thuật viên đo chức năng hô hấp yêu cầu sẽ khiến kết quả kiểm tra bị sai lệch. Theo đó, có thể dẫn tới chẩn đoán và điều trị sai lệch.
Kết quả của test đo chức năng hô hấp được biểu thị nhờ các chỉ số FEV1 – thể tích thở ra gắng sức trong giây đầu tiên và FEV1/EVC – tỷ lệ thể tích khí thở ra gắng sức trong giây đầu tiên và dung tích sống gắng sức.
Nếu chỉ số FEV1/FVC < 70% thì bạn được chuẩn đoán có rối loạn thông khí tắc nghẽn. Và khi đó test giãn phế quản được tiến hành.
Buồng đệm giúp nâng cao hiệu quả thuốc hít trong test giãn phế quản
Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn hít 400 µg salbutamol, tương đương với 4 nhát xịt ventolin và ngồi chờ 20 phút. Thông thường, thuốc sẽ được xịt vào buồng đệm và bạn hít thuốc qua buồng đệm, điều này giúp nâng cao hiệu quả của thuốc hít.
Sau 20 phút khi xịt thuốc giãn phế quản, bạn sẽ tiếp tục được đo lại chức năng hô hấp.
>>> Tổng hợp các thuốc nam chữa giãn phế quản tốt nhất. Click để xem ngay nhé!
4. Đánh giá kết quả test giãn phế quản
Đo chức năng hô hấp sau test giãn phế quản mà chỉ số FEV1 thay đổi trên 12% hoặc tăng 200ml thì bạn được đánh giá là có test phục hồi phế quản dương tính và được coi là có đáp ứng tốt với thuốc giãn phế quản.
Trong trường hợp chức năng hô hấp của bạn về hoàn toàn bình thường sau test phục hồi phế quản thì bạn sẽ được chuẩn đoán là hen phế quản.
>>> Có thể bạn muốn biết: Triệu chứng hen phế quản
5. Chống chỉ định của test giãn phế quản
Bạn sẽ bị chống chỉ định với test giãn phế quản nếu:
- Bạn đang mang ống nội khí quản, mở khí quản
- Bạn có các bất thường giải phẫu, bị bỏng vùng hàm mặt.
- Bạn bị rối loạn ý thức, không hợp tác, điếc.
- Tình trạng huyết động của bạn không ổn định.
- Bạn bị suy hô hấp.
- Bạn bị dị ứng thuốc giãn phế quản.
Với những thông tin cơ bản về test giãn phế quản trên đây, hy vọng đã giúp bạn hiểu hơn về nó. Cũng không hề khó khăn để bạn thực hiện test này, thê nên, nếu bạn được bác sĩ chỉ định làm test giãn phế quản, bạn cũng không cần phải lo lắng về nó.
Ds. Phương Thảo