Củ nghệ thường được sử dụng tươi và chế biến tinh bột nghệ, hiện nay có các loại giống nghệ đó là nghệ vàng, nghệ đen, nghệ trắng và nghệ đỏ. Củ nghệ khi chế biến thành tinh bột nghệ có giá thành rất cao tùy theo từng loại.
Nghệ được trồng khắp cả nước nhưng chủ yếu tập trung tại các tỉnh Miền Bắc và Tây Nguyên
* Một số điều cần biết khi trồng nghệ
Cây nghệ gồm nghệ vàng, nghệ đen, nghệ trắng và nghệ đỏ có thể trồng được quanh năm, nhưng nếu trồng mà không tính toán và tận dụng được điều kiện thời tiết thuận lợi thì sẽ gây tốn kém chi phí cũng như không đạt hiệu quả cao.
Cây nghệ phù hợp với khí hậu ôn hòa, đất ẩm và có nhu cầu lượng nước cao nên thích hợp nhất là trồng vào đầu mùa mưa: ở miền Bắc nghệ thường trồng vào tháng 2-4 và tháng 11-12 ở khu vực miền Nam khi thời tiết có nhiều độ ẩm, ở thời điểm này cây sẽ dụng được lượng nước mưa, thuận lợi cho cây nghệ sinh trưởng và phát triển.
Cây nghệ có đặc tính miễn dịch hoàn toàn đối với mọi loại sâu bệnh, nên suốt trong quá trình sinh trưởng không được sử dụng bất cứ loại hóa chất bảo vệ thực vật nào.
Củ nghệ đen, nghệ vàng, nghệ trắng hay nghệ đỏ là loại cây trồng để lấy củ nên cần phải trồng ở loại đất tơi xốp, loại đất thịt nhẹ tơi xốp, thoát nước và giữ ẩm tốt.
* Hướng dẫn chi tiết trồng củ nghệ
Bước 1: Chọn hom nghệ
Nghệ có thể trồng nguyên cả củ hoặc trồng bằng cách nhánh tách ra để tiết kiệm giống. Sử dụng củ nghệ già lên nhiều mầm dài từ 2 – 3 cm, mỗi củ phải có ít nhất từ 1 – 2 mầm trở lên, không bị sâu bệnh hay hư thối.
Bước 2: Trồng nghệ
Đất cần được cày bừa kỹ, lên luống cao 20 – 25 cm, rộng 1m. Bón lót phân chuồng ủ hoại với super lân vào từng rãnh luống.
Rạch hàng sâu 10cm, khoảng cách mỗi củ cách nhau 20 – 25 cm, mỗi hàng cách nhau 30 – 35 cm. Đặt củ nghệ xuống rồi phũ lên một lớp đất trộn phân hữu cơ, tưới nước cho đất ẩm rồi phũ lên một lớp rơm rạ để giữ ẩm.
Sau 1 tuần mầm nghệ bắt đầu xuất hiện và trồi lên mặt đất, nếu hốc nghệ nào không mọc thì cần trồng dặm thêm để nghệ mọc đều.
* Chăm sóc
Cây nghệ thời điểm ra hoa
Cây nghệ ưa ẩm vì vậy cần tưới đủ nước cho cây, tuy nhiên chú ý tránh để đất bị ngập úng, ứa nước sẽ khiến cho cây thối rễ, thối củ.
Sau 1 tuần trồng thì cây nghệ mọc mầm lên mặt đất và ra được 2 – 3 lá thì vun quanh gốc cây con, thường xuyên nhổ bỏ cỏ dại.
Sau 20 ngày cây nghệ ra 5 – 6 lá, tiến hành bón thúc bằng phân kali và vun gốc để củ phát triển tốt nhất.
Cây nghệ trồng để lấy củ, nên mỗi ttháng tiến hành vun xới gốc nghệ một lần, lấy đất ở giữa luống đắp vào hai hàng nghệ hai bên. Thường xuyên cắt tỉa các lá ở gốc cây để dưỡng chất tập trung vào gốc nghệ. Chỉ tưới đủ độ ẩm và vun xới cho đất tơi xốp, tạo điều kiện cho nghệ phát triển nhanh.
Khoảng 1 tháng sau khi trồng thì bón phân NPK tưới 2 – 3 lần, mỗi lần cách nhau 1 tuần, mỗi tháng kết hợp làm cỏ và xới xung quanh gốc. Khi thấy bụi nghệ có từ 2 – 3 cây con tiến hành bón thúc ure rãi cách gốc cây 10cm.
Khi thấy cây nghệ không mọc lá non nữa và cây bắt đầu ngả lá vàng nhạt thì tiến hành đào một vài gốc nghệ lên kiểm tra vỏ củ nghệ có màu vàng sẫm thì đã đến lúc thu hoạch.
* Phòng trừ sâu bệnh hại
Do cây nghệ là cây dược liệu và củ nghệ có một mùi hương không mấy dễ chịu, nên hầu như không bị các loại sâu bệnh tấn công, đây cũng một trong những ưu điểm của cây nghệ.
Một số loại bệnh thường xuyên xuất hiện trên cây nghệ: thối củ, cháy lá, vàng lá… để khắc phục hiện tượng này bà con cần tạo độ thông thoáng cho rễ, tránh ngập úng rễ.
Lưu ý: Cây nghệ là cây lấy củ là chính, vì thế trong quá trình chăm sóc nếu thấy lá cây quá tươi tốt thì bà con có thể tỉa bớt lá già, nhằm để cây tập trung dinh dưỡng cho củ nhiều hơn, đồng thời cũng tạo độ thông thoáng để không gây phát sinh các loại nấm bệnh.
* Thu hoạch và bảo quản củ nghệ
Cây nghệ thường cho thu hoạch từ 9 tháng đến 1 năm sau khi trồng, tiến hành thu hoạch nghệ vào thời điểm trời nắng ráo đất khô, trước khi thu hoạch cắt bỏ toàn bộ thân lá trên mặt đất, cuốc từng khóm rũ sạch đất.
Bà con có thể thăm dò qua củ nghệ bằng cách cắt 1 vài nhánh củ nghệ xem, nếu thấy củ nghệ đã chuyển màu vàng sẫm thì cây đã sẵn sàng để cho thu hoạch./.