5.1. Đối với xét nghiệm AFP để xác định dị tật thai nhi
- Nếu kết quả xét nghiệm là âm tính hoặc bình thường (nồng độ AFP nhỏ hơn 30,25 ng/ml) có nghĩa là thai nhi khỏe mạnh.
- Nếu xét nghiệm dương tính với nồng độ AFP cao trên hơn 2,5 lần hơn mức bình thường, cho thấy đứa bé có nguy cơ bị mắc dị tật bẩm sinh như nứt đốt sống. Nếu nồng độ AFP giảm, có thể nghi ngờ thai nhi bị hội chứng Down hoặc hội chứng Edwards.
Tuy nhiên, đừng lo lắng nếu như kết quả xét nghiệm bất thường. Bởi vì nồng độ AFP có thể tăng trong suốt thời gian thai kỳ do thai nhi của bạn tạo ra nhiều AFP hơn bình thường, hoặc bạn có thể sinh đôi (hai em bé tạo ra nhiều AFP hơn là một). Ngoài ra, các vấn đề như cân nặng, hay việc mắc bệnh đái tháo đường cũng ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
Khi nồng độ AFP của bạn quá cao hoặc quá thấp, bác sĩ sẽ chỉ định cho bạn làm thêm xét nghiệm để tìm ra lý do bất thường. Bác sĩ có thể sẽ siêu âm để xác nhận bạn đã mang thai bao lâu và có bao nhiêu em bé, đồng thời xem xét kỹ khả năng mắc các dị tật bẩm sinh. Một xét nghiệm kiểm tra khác là chọc ối, bác sĩ sẽ sử dụng một cây kim dài và mỏng để luồn vào túi ối và lấy một lượng nhỏ ối gửi đi xét nghiệm.
Nếu em bé bị sinh non, bác sĩ sẽ theo dõi bạn chặt chẽ. Nếu các xét nghiệm cho thấy em bé của bạn bị dị tật bẩm sinh hoặc vấn đề khác, hãy xin ý kiến tư vấn của các bác sĩ để bạn có thể đưa ra những lựa chọn tốt nhất cho mình và gia đình.
5.2. Đối với xét nghiệm AFP để chẩn đoán ung thư gan
Nồng độ AFP sẽ tăng rất cao trong máu của bạn. Mức bình thường đối với hầu hết những người trưởng thành khỏe mạnh là từ 0 – 8 ng/mL.
Các loại bệnh như ung thư, bệnh về gan như xơ gan, viêm gan hoặc vết tổn thương gan đang lành có thể là nguyên nhân làm tăng nồng độ AFP. Khi đó, bạn sẽ cần tiến hành thêm các xét nghiệm để có được kết quả chính xác nhất.
Mức rất cao: 500 – 1000 ng/ml trở lên, thường là dấu hiệu của các bệnh ung thư.
Khi bạn mắc bệnh gan mà nồng độ AFP trên 200 ng/ml thì rất có thể bạn bị ung thư gan.
Đối với những người có AFP tăng nhưng dưới 200 ng/mL, bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm AFP-L3% (còn gọi là L3AFP). Kết quả này giúp các bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác, đặc biệt là khi bạn bị bệnh gan mãn tính, hoặc xơ gan. Kết quả AFP-L3% từ 10% trở lên cho thấy bạn có nguy cơ mắc ung thư gan cao hơn và bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu ung hư gan. Những xét nghiệm này cũng có thể giúp bác sĩ theo dõi quá trình điều trị ung thư và giúp điều trị hiệu quả.
Xét nghiệm định lượng AFP đóng vai trò quan trọng trong việc tầm soát và chẩn đoán sớm ung thư gan và dị tật thai nhi. Đồng thời, đây là cách để bạn nhanh chóng phát hiện có các vấn đề sức khỏe nói trên, phát hiện sớm bệnh để từ đó bác sĩ có thể đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả kịp thời.