Ăn gì phòng ngừa đột quỵ là vấn đề được nhiều người quan tâm vì nguy cơ đột quỵ đang có xu hướng tăng cao và trẻ hóa. Nếu bạn cũng quan tâm vấn đề này, hãy thử tham khảo các nhóm thực phẩm có thể giúp hỗ trợ phòng ngừa đột quỵ dưới đây.
Đột quỵ (tai biến mạch máu não) rất dễ dẫn đến tử vong, hoặc nếu được cấp cứu kịp thời thì người bệnh cũng dễ đối mặt nguy cơ sống thực vật hoặc phải tàn phế sống cần phải có người khác hỗ trợ. Có nhiều cách giúp phòng ngừa đột quỵ, trong đó có việc duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý. Vậy đâu là những thực phẩm phòng ngừa đột quỵ? Hay ăn gì phòng ngừa đột quỵ?
Thế nào là đột quỵ?
Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não là một dạng tổn thương não xảy ra do dòng máu cung cấp cho não đột ngột bị giảm đáng kể hoặc bị gián đoạn hoàn toàn. Lúc này, não sẽ bị thiếu oxy và dinh dưỡng nuôi các tế bào não, dẫn đến tình trạng tế bào não chết hàng loạt chỉ trong vài phút.
Các hậu quả nghiêm trọng của đột quỵ có thể kể đến như bị tê liệt hoặc yếu một bên (hoặc cả hai bên) cơ thể, khó nuốt, khó cử động, gặp vấn đề thị giác (không tập trung nhìn được, có điểm mù, vấn đề với tầm nhìn ngoại vi,…), khó khăn trong giao tiếp, rối loạn cảm xúc, trầm cảm,… Nghiêm trọng hơn, người bệnh đột quỵ sẽ bị tử vong hoặc sống thực vật nếu không được điều trị kịp thời.
Trước kia, người ta thường nghĩ đột quỵ là không thể phòng tránh nhưng với sự tiến bộ của y học đã chứng minh bệnh có thể được phòng ngừa trong đó ăn uống lành mạnh cũng góp phần hạn chế nguy cơ bị đột quỵ.
Ăn gì phòng ngừa đột quỵ?
Sức khỏe tim mạch, cân nặng và đột quỵ có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Do đó, những thực phẩm có khả năng giúp chúng ta duy trì cân nặng hợp lý, hạn chế nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đái tháo đường,… có thể giúp hỗ trợ phòng ngừa đột quỵ hiệu quả. Nếu bạn chưa biết nên ăn gì phòng ngừa đột quỵ, dưới đây là những thực phẩm bạn nên tham khảo: (1)
1. Cá hồi
Cá hồi có hàm lượng axit béo omega-3 cao, giúp kiểm soát huyết áp và giảm cholesterol xấu bên trong cơ thể. Thường xuyên ăn cá hồi có thể tăng cường sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ. Bên cạnh cá hồi, bạn có thể dùng thêm một số loại cá béo lành tính khác như cá trích, cá ngừ, cá thu,…
2. Các loại rau màu xanh đậm
Thực phẩm phòng ngừa đột quỵ nào nên ăn? Để trả lời cho câu hỏi này, bạn nên cân nhắc ưu tiên các loại rau xanh trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Rau xanh ít chất béo và calo nhưng lại giàu chất xơ cũng như các chất dinh dưỡng khác, bao gồm vitamin A, vitamin C, kai, folate,…
Ăn các loại rau màu xanh đậm có thể giúp kiểm soát cân nặng và duy trì sức khỏe tim mạch, giữ cho huyết áp ở mức ổn định và hạn chế nguy cơ đột quỵ. Một số loại rau xanh tốt cho sức khỏe mà bạn có thể lựa chọn bao gồm cải xoăn, rau muống, rau bina,….
3. Các loại đậu
Ăn gì phòng ngừa đột quỵ tốt? Nên ưu tiên các loại thực phẩm giàu protein và ít chất béo. Các loại đậu, chẳng hạn như đậu đen, đậu Hà Lan chính là nguồn cung cấp protein và chất xơ vô cùng dồi dào nhưng lại có hàm lượng chất béo cực thấp. Do đó, thường xuyên ăn các loại đậu giúp bạn kiểm soát nguy cơ đột quỵ tốt hơn.
4. Cà chua
Các món ăn có chứa cà chua thường nằm trong danh sách món ăn phòng ngừa đột quỵ bởi cà chua có thể giúp giảm nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ – tắc nghẽn động mạch não. Lycopene có trong cà chua không chỉ là một chất chống ung thư mà còn bảo vệ các tế bào não khỏi sự tổn thương do oxy hóa.
Hơn nữa, cà chua còn đóng vai trò giảm huyết áp đối với những người thường xuyên bị huyết áp cao – nguyên nhân dẫn đến đột quỵ hàng đầu hiện nay.
5. Chanh
Một trong những loại thực phẩm chống đột quỵ mà bạn nên ưu tiên lựa chọn chính là chanh bởi chanh có tính kháng viêm, sát khuẩn cao, lại chứa nhiều vitamin C giúp tăng cường sức đề kháng, đào thải độc tố, hạ mỡ máu và phòng tránh đột quỵ hiệu quả.
Vào buổi sáng, có thể uống một cốc nước chanh ấm để vừa tốt cho sức khỏe tim mạch, vừa giúp duy trì vóc dáng. Tuy nhiên, chanh cũng có hàm lượng axit cao, người bị đau dạ dày nên hạn chế hoặc dùng ở mức cho phép theo tư vấn của bác sĩ trước khi lựa chọn loại thực phẩm này.
6. Khoai lang
Khoai lang được biết đến như một “thực phẩm vàng” với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Nếu bạn chưa biết ăn gì phòng ngừa đột quỵ, hãy thử chọn ngay khoai lang!
Khoai lang có chứa hàm lượng chất xơ cao cũng như hợp chất chống oxy hóa, có tác dụng hỗ trợ giảm cân, chống ung thư, giảm hình thành cholesterol xấu trong lòng mạch, từ đó ngăn ngừa đột quỵ.
7. Các loại hạt
Các loại hạt như hạnh nhân, hạt điều, hạt bí ngô,… đều có công dụng trong việc phòng ngừa đột quỵ. Đây cũng là các loại thực phẩm đứng đầu danh sách gợi ý nếu bạn chưa biết ăn gì phòng ngừa đột quỵ.
Bên trong các loại hạt có chứa hàm lượng protein, magie, kali và chất béo không bão hòa đa cao. Không chỉ vậy, các loại hạt này còn chứa chất chống oxy hóa và chất xơ, cân bằng lượng đường trong máu, giảm viêm, hạn chế nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư và đột quỵ.
8. Đậu nành
Ăn gì phòng ngừa đột quỵ? Thêm một loại thực phẩm bạn có thể cân nhắc chính là đậu nành.
Đạm đậu nành có khả năng tăng lượng cholesterol tốt cũng như giảm lượng cholesterol xấu trong máu, cải thiện tình trạng rối loạn mỡ máu. Sử dụng 40g đậu nành hoặc các chế phẩm từ đậu nành mỗi ngày trong vòng ít nhất 1 tháng có thể giúp lượng cholesterol giảm đến khoảng 93%, hạn chế nguy cơ đột quỵ.
Song song đó, mỗi ly sữa đậu nành còn có thể cung cấp khoảng 20mg isoflavones, ức chế sự tăng trưởng của các tế bào gây ra mảng bám trên thành động mạch, từ đó ngăn ngừa chứng xơ vữa động mạch – nguyên nhân chính dẫn đến tai biến mạch máu não và nhồi máu cơ tim.
9. Đậu tương lên men
Đậu tương lên men (Natto) là một gợi ý tiếp theo cho những ai chưa biết nên ăn gì phòng ngừa đột quỵ. Món ăn này có nguồn gốc từ Nhật Bản, ăn cùng với cơm trắng, làm nhân sushi cuộn, nấu thành súp hoặc nấu chung với nước dùng của mì Soba. Bạn cũng có thể ăn đậu tương lên men khô như một món ăn vặt tốt cho sức khỏe.
Thành phần của đậu tương lên men có gì? Vì sao đậu tương lên men được mệnh danh là thực phẩm phòng ngừa đột quỵ? Đậu tương lên men có chứa acid amin, enzyme Nattokinase, vitamin K2 giúp kéo dài tuổi thọ. Đây cũng chính là bí quyết sống lâu hơn được người Nhật áp dụng hàng trăm năm qua. Hơn nữa, đậu tương lên men còn có hoạt chất nattokinase có khả năng ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông, phòng chống đột quỵ.
10. Tỏi
Tỏi – loại gia vị giúp tăng thêm hương vị cho món ăn của bạn, có khả năng hạ huyết áp và cholesterol, giảm độ cứng động mạch, làm chậm tốc độ vôi hóa động mạch vành. Từ đó cải thiện sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa nguy cơ bị đột quỵ.
11. Bưởi
Nếu bạn đang quan tâm đến câu hỏi trái cây nào tốt cho người đột quỵ, đừng bỏ qua bưởi. Trong các loại trái cây thì bưởi được biết đến như một loại trái cây rất giàu hoạt chất chống oxy hóa naringin, có khả năng loại bỏ mỡ dư thừa trong cơ thể, hạn chế nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. (2)
12. Chuối
Chuối có tốt cho bệnh đột quỵ không? Bạn hãy thử ngay chuối và các món ăn từ chuối bởi chuối xanh có khả năng cải thiện độ nhạy của insulin, giảm huyết áp, duy trì đường huyết ở mức ổn định, hỗ trợ lưu thông máu, phòng ngừa đột quỵ.
13. Táo
Một loại trái cây khác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phòng ngừa tai biến mạch máu não chính là táo. Táo rất giàu pectin – một loại chất xơ hòa tan, có khả năng làm giảm mức cholesterol trong cơ thể, hạn chế tích tụ mảng bám trong mạch máu, giúp tăng cường lưu thông máu và oxy. Thường xuyên ăn táo sẽ ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ cũng như tăng tỷ lệ phục hồi sau đột quỵ.
Chế độ ăn uống dinh dưỡng cho người sau khi bị đột quỵ
Đột quỵ là một vấn đề sức khỏe nguy hiểm, biến chứng lâu dài, thời gian phục hồi chậm. Do đó, không chỉ quan tâm ăn gì phòng ngừa đột quỵ mà người bệnh cũng nên tìm hiểu sau khi đột quỵ nên ăn gì để mau phục hồi.
Theo đó, người bệnh sau đột quỵ nên tham khảo các gợi ý dưới đây:
1. Ăn nhiều loại thức ăn mỗi ngày
Người bệnh nên đa dạng hóa các loại thực phẩm bởi một loại không thể cung cấp đầy đủ toàn bộ các chất dinh dưỡng. Mỗi chất sẽ đóng vai trò khác nhau đối với sự phục hồi sau đột quỵ. Do đó, tốt nhất nên thay đổi các loại thức ăn và chú ý ăn nhiều loại thức ăn hơn.
2. Ăn ít nhất 5 loại trái cây và rau quả mỗi ngày
Người bị đột quỵ và người chưa bị nhưng muốn tìm hiểu ăn gì phòng ngừa đột quỵ nên cố gắng bổ sung 5 loại rau củ quả và trái cây vào trong chế độ dinh dưỡng của mình mỗi ngày. Bạn có thể ăn các loại rau sống, rau luộc, canh, uống nước ép trái cây nếu khó nuốt hoặc ăn trái cây tươi đều được, miễn sao đảm bảo tối thiểu 5 loại trái cây và rau củ quả trong một ngày. (3)
3. Chọn thức ăn nhiều màu sắc
Chế độ ăn cầu vồng là một chế độ ăn uống tốt cho sức khỏe, đặc biệt là những người vừa bị đột quỵ hoặc muốn tìm thực phẩm phòng ngừa đột quỵ. Theo chế độ ăn này, bạn nên kết hợp các loại rau củ, trái cây nhiều màu sắc với nhau, bao gồm: nhóm thực vật màu đỏ – màu cam và vàng – màu xanh – màu xanh dương và tím.
Mỗi nhóm thực phẩm sẽ giúp bổ sung từng loại dưỡng chất khác nhau, giúp cơ thể được bổ sung nhiều dưỡng chất từ chế độ ăn này.
4. Hạn chế chất béo bão hòa, thực phẩm giàu cholesterol
Cholesterol xấu tăng cao là một trong những nguyên nhân dẫn đến đột quỵ cao nhất. Với câu hỏi ăn gì để chống đột quỵ tái phát, các bác sĩ thường khuyên người bệnh nên hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa hoặc cholesterol để giảm nguy cơ tái phát đột quỵ. (4)
5. Giảm lượng đường
Song song với việc hạn chế thức ăn nhiều chất béo hay cholesterol, người từng bị đột quỵ cũng nên cắt giảm lượng đường trong khẩu phần ăn hằng ngày để mau phục hồi và hạn chế tái đột quỵ lần nữa. Lý do là, tiêu thụ quá nhiều đường có thể làm tăng huyết áp, nguy cơ béo phì và tiểu đường loại 2 cao, dễ bị rối loạn lipid máu – các yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ. Do đó, người bệnh nên ưu tiên thực phẩm có chứa lượng đường thấp hoặc không chứa đường.
6. Hạn chế ăn mặn (giảm natri)
Ăn quá mặn sẽ khiến cơ thể bị tích nước và dễ làm tăng huyết áp do lượng natri trong cơ thể cao. Do đó, các món ăn cho người bị đột quỵ hoặc phòng tránh đột quỵ nên có lượng natri thấp.
Thực tế hiện nay cho thấy, natri không chỉ được dùng khi nêm nếm mà còn được sử dụng như một chất bảo quản thực phẩm. Người bệnh cần hạn chế nêm muối trong các món ăn cũng như cắt giảm bớt các loại thực phẩm đóng hộp, thực phẩm chế biến sẵn. Nên ưu tiên các loại nguyên liệu tươi, hạn chế các loại thức ăn vặt như khoai tây chiên, bánh quy, gà rán,…
Ngoài ra, để giảm natri, nên đọc thành phần thuốc trước khi sử dụng bởi một số loại thuốc hiện nay cũng có chứa natri bên trong thành phần thuốc.
7. Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ
Chất xơ có thể làm giảm cholesterol xấu và được xem như một phần của chế độ ăn lành mạnh đối với tim mạch. Chất xơ không chỉ ảnh hưởng đến lượng cholesterol bên trong cơ thể, giảm nguy cơ đột quỵ mà còn mang đến nhiều lợi ích về mặt sức khỏe như giúp hỗ trợ giảm cân, cân bằng lượng đường trong máu, ngăn ngừa các bệnh tiêu hóa,…
Lượng chất xơ cần được bổ sung sẽ phụ thuộc vào độ tuổi của bạn. Theo đó:
- Nam giới từ 50 tuổi trở xuống: 38 gram/ngày
- Phụ nữ từ 50 tuổi trở xuống: 25 gram/ngày
- Nam giới trên 50 tuổi: 30 gram/ngày
- Phụ nữ trên 50 tuổi: 21 gram/ngày
8. Bổ sung kali
Ăn gì để giảm nguy cơ đột quỵ tái phát? Thêm một lựa chọn là bạn nên lựa chọn các loại thực phẩm có bổ sung kali để tim có thể duy trì các hoạt động hằng ngày một cách hiệu quả.
Bạn có thể lựa chọn các loại trái cây, rau hoặc sữa và các chế phẩm từ sữa – nhóm thực phẩm có chứa hàm lượng kali cao. Các loại trái cây giúp bạn bổ sung kali bao gồm: Bơ, sầu riêng, mít, thanh long, chuối, cam còn các loại rau có chứa kali bao gồm bông cải xanh, củ dền, rau ngót, rau mồng tơi,….
9. Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh
Bí quyết quan trọng không kém giúp cải thiện sức khỏe hiệu quả sau đột quỵ chính là duy trì trọng lượng cơ thể. Cần theo dõi khẩu phần ăn hằng ngày của bạn, đo lường lượng chất xơ, chất béo, protein,… mà bạn nạp vào hằng ngày, tránh giảm cân hoặc tăng cân quá đột ngột.
Người bị đột quỵ nên kiêng ăn gì?
Bên cạnh việc bổ sung kiến thức về thực phẩm lành mạnh, ăn gì phòng ngừa đột quỵ tốt, chúng ta cũng nên lưu ý về các loại thực phẩm nên kiêng ăn khi bị đột quỵ hoặc giúp phòng chống đột quỵ. Theo đó, người bị đột quỵ nên hạn chế:
- Thịt đỏ
- Bơ
- Các thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ
- Bánh kẹo, thực phẩm ngọt (đặc biệt là thực phẩm sử dụng chất làm ngọt nhân tạo)
- Rượu bia
- Các loại thực phẩm có sử dụng quá nhiều muối
- Thực phẩm đóng hộp, thực phẩm chế biến sẵn có chất bảo quản
Các câu hỏi thường gặp
Trứng có tốt/có giảm nguy cơ cho bệnh nhân đột quỵ không?
Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí American College of Nutrition chỉ ra rằng, ăn một quả trứng vào buổi sáng có thể giúp hỗ trợ phòng tránh đột quỵ. Điều này đã thu hút sự quan tâm của những người đang thắc mắc nên ăn gì phòng ngừa đột quỵ, các thực phẩm ngừa đột quỵ hiệu quả.
Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu chỉ nói lên được mối liên hệ giữa những người ăn trứng và nguy cơ mắc đột quỵ chứ không thể khẳng định việc ăn trứng sẽ giúp phòng ngừa đột quỵ. Có thể những người tham gia nghiên cứu cũng có thói quen ăn uống lành mạnh, thường xuyên tập thể dục, giữ sức khỏe tốt,…
Uống gì để chống đột quỵ?
Ăn uống gì chống đột quỵ? Ngoài các loại thực phẩm kể trên thì một số thức uống cũng giúp bạn ngăn ngừa nguy cơ bị đột quỵ hiệu quả. Các loại thức uống có lợi đối với não bộ và sức khỏe tim mạch bao gồm:
- Nước lọc: Nước lọc không chứa calo hay đường, là một lựa chọn hợp lý để giữ sức khỏe cho mọi nhóm đối tượng.
- Nước ép trái cây/sinh tố: Nước ép trái cây giúp cung cấp vitamin A, B, C và nhiều chất dinh dưỡng khác có lợi cho cơ thể. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý không uống quá nhiều nước trái cây ngọt hoặc không thêm quá nhiều đường để tránh lượng đường tăng cao.
- Nước ép rau củ quả: Cũng tương tự như nước ép trái cây, nước ép từ các loại rau củ như nước ép cần tây, nước ép cải xoăn, hỗn hợp nước ép gừng-dưa chuột-chanh,… đều giúp bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Để phát huy hiệu quả phòng ngừa đột quỵ từ nước ép rau củ, nên chọn nước ép tươi và sử dụng ít đường/không đường.
- Thức uống giàu canxi: Bên cạnh sữa bò, có nhiều loại thức uống có nguồn gốc thực vật như sữa hạnh nhân, sữa đậu nành, sữa gạo,… cũng có chứa canxi và vitamin D tốt đối với sức khỏe tim mạch và có khả năng ngăn ngừa đột quỵ.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Khoa Nội thần kinh thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn có thể lựa chọn các cách sau đây:
- Liên hệ tổng đài 0287 102 6789 (TP HCM) hoặc 1800 6858 (Hà Nội) để đăng ký lịch khám riêng với chuyên gia.
- Đăng ký hẹn khám tại đường link: https://tamanhhospital.vn/danh-cho-khach-hang/dat-lich-kham/
- Gửi tin nhắn trên Fanpage Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
- Nhắn tin qua Zalo OA của BVĐK Tâm Anh.
Trên đây là các loại thực phẩm giúp bạn không còn băn khoăn vấn đề “ăn gì phòng ngừa đột quỵ tốt”. Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, bạn nên kiểm tra sức khỏe định kỳ, tầm soát các bệnh lý tim mạch và não bộ để kịp thời phát hiện, can thiệp điều trị nếu có các vấn đề bất thường xảy ra.