Để làm rõ khái niệm và đi sâu tìm hiểu về phòng lab, Bích Phượng sẽ gửi đến bạn đọc nội dung bài viết này, bài viết sẽ tổng hợp những nội dung thú vị có liên quan đến phòng lab. Hy vọng bạn sẽ cùng phượng khám phá để tăng thêm sự hiểu biết, mở rộng thế giới tri thức của chính mình nhé.
Việc làm Hóa học – Sinh học
1. Định nghĩa: Phòng lab là gì?
Phòng lab còn được gọi với cái tên tiếng Anh đầy đủ là Laboratory, dịch nghĩa tiếng Việt được gọi là Phòng Thí nghiệm. Chỉ cần nêu đến đây thì sẽ dễ cho bạn hơn trong việc hiểu phòng lab là gì? Dựa vào những kiến thức tích lũy được và đã được tiếp xúc nhiều ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường những năm tháng học trò có thể hiểu được rõ phòng lab chính là một đơn vị cơ sở hạ tầng được xây có chức năng phục vụ cho mọi hoạt động làm thí nghiệm đối với các lĩnh vực vật lý, sinh học, hóa học, công nghệ thực phẩm, dược, khoa học công nghệ,…
Tại sao người ta có một phòng riêng (phòng lab) để phục vụ cho hoạt động làm thí nghiệm mà không thực hiện các cuộc thí nghiệm đó ở bất cứ đâu trong môi trường sống? Lý do bởi vì phòng thí nghiệm (lab) được trang bị một cách đầy đủ các vật tư, thiết bị, bảo hộ để có thể tiến hành thuận lợi các cuộc thí nghiệm và đồng thời đảm bảo được sự an toàn cho người thực hiện thí nghiệm.
Phòng lab có quy mô rất đa dạng. Đó có thể là một căn phòng với diện tích nhỏ, cũng có thể là cả một căn nhà với diện tích lớn hơn. Khi cần thiết thì thậm chí phòng lab còn có thể là một công trình hạ tầng lớn chỉ chuyên dành cho mục đích làm thí nghiệm. Quy mô cụ thể của phòng lab như thế nào được chọn làm thí nghiệm còn tùy thuộc vào quy mô cuộc thí nghiệm lớn hay nhỏ cũng như thời gian tiến hành thí nghiệm dài hay ngắn.
Xem thêm: Gitlab là gì? Cập nhật ba lô kiến thức cho lập trình viên!
Tìm kiếm việc làm
2. Có những loại phòng lab nào?
Có rất nhiều cách thức để phân chia phòng lab và dù phân chia theo cách nào đi chăng nữa thì phong lab cũng có rất nhiều loại, phục vụ cho những mục đích sử dụng khác nhau của con người. Nếu chiếu theo mục đích sử dụng, có không biết bao nhiêu loại phòng lab được xây dựng như: Phòng Lab Hóa học, Phòng Lab Y tế, phòng Lab máy tính (đối với ngành công nghệ thông tin, khoa học dữ liệu, khoa học máy tính), phòng Lab vật lý,…
Trong phạm vi phổ biến chúng ta thường bắt ặp phòng Lab là trường học thì phòng lab được chia ra làm hai loại bao gồm phòng lab chuyên dụng và phòng lab đa năng. Trong đó, phòng lab chuyên dụng được đưa vào sử dụng cho mục đích học ngoại ngữ. Tại đây có đầy đủ các thiết bị được đưa vào sử dụng phục vụ hữu ích cho hoạt động học tập, giảng dạy việc học ngoại ngữ trong nhà nhà trường. Còn đối với phòng lab đa năng được sử dụng cho tất cả các bộ môn học cần dùng. Trong phòng lab đa năng sẽ được trang bị số lượng thiết bị máy tính hiện đại hơn. Cũng xuất phát từ tính chất đa năng, tổng hợp để phục vụ cho tất các môn học khác cho nên phòng lab đa năng sẽ được đảm bảo tốt hơn đối với các phần mềm, phần cứng (hardware) và mức độ an toàn thông tin trong quá trình sử dụng hay làm thí nghiệm.
Sinh viên của các ngành như: khoa học y sinh, công nghệ thực phẩm, công nghệ sinh học, dược, kỹ thuật y sinh, hóa học..chắc chắn bạn sẽ phải đặt chân đến phòng thí nghiệm.
Xem thêm: Git là gì? Khôi phục dữ liệu phần mềm hoàn hảo với git
Nhân viên phòng thí nghiệm vi sinh
3. Những quy định nhất định phải biết khi sử dụng phòng lab
Dể đảm bảo việc sử dụng phòng lab an toàn và hiệu quả, tất cả chúng ta khi có nhu cầu sử dụng phòng lab đều phải tuân thủ những quy định được dành riêng cho phòng lab. Các nhà nghiên cứu đã căn cứ vào mức độ cần thiết của các nhiệm vụ, thao tác sử dụng phòng lab để đưa ra những lưu ý cho người sử dụng phòng lab theo 3 quy trình cụ thể bên dưới đây.
3.1. Quy định trước khi tiến hành các cuộc thí nghiệm hóa học
Mọi cuộc thí nghiệm dù là thí nghiệm nhỏ nhất cũng chỉ được phép bắt đầu khi có sự xuất hiện và được sự cho phép của giáo viên, của người phụ trách hướng dẫn đối với tiết học thí nghiệm đó. Cuộc thí nghiệm nào cũng được tiến hành một cách thuận lợi khi bạn có thể nắm rõ các vị trí của trang thiết bị. Yêu cầu đơn giản dành cho mỗi chúng ta đó chính là phải lấy và trả lại thiết bị đúng nơi đúng chỗ để tránh trường hợp người sau lấy nhầm thiết bị và sử dụng sai mục đích theo sự quy ước ban đầu. Điều này sẽ cần lưu ý hết sức vì có bất cứ một sai sót nhỏ nào đến từ việc nhầm lẫn cũng có thể gây ra nguy hiểm, nhất là khi tiếp xúc nhầm với những chất có hại.
Với công dụng thực hiện các cuộc thí nghiệm nên hầu hết chúng ta sẽ phải tiếp xúc với nhiều chất hóa học, nó có thể gây hại đối với cơ thể. Do đó, khi vào phòng lab tất cả mọi người đều cần tuân thủ quy định mặc trang phục bảo hộ dành cho phòng thí nghiệm và để đầu tóc gọn gàng trước khi bắt tay vào thực hiện bất cứ cuộc thí nghiệm nào.
Một điều quan trọng khác cần ghi nhớ đó trước khi bạn tiến hành bất kỳ cuộc thí nghiệm nào trong phòng lab đó chính là phải lau sạch sẽ bàn thí nghiệm cũng như mọi dụng cụ sẽ được dùng trong cuộc thí nghiệm sắp diễn ra. Chắc hẳn hồi còn đi học, đó là nhiệm vụ « tối cao » mà bất cứ cô cậu học trò nào cũng được dặn dò và trở thành nội dung đáng ghi nhớ nhất trước khi tiến hành cuộc thí nghiệm.
Có bấy nhiêu điều cần ghi nhớ trước khi bắt đầu cuộc thí nghiệm. Không quá nhiều cho nên bạn hãy thật nghiệm túc thực hiện đầy đủ để đảm bảo sự an toàn cho chính mình nhé.
3.2. Quy định của phòng lab trong quá trình tiến hành các cuộc thí nghiệm
Nếu như trước khi bắt tay vào thực hiện thí nghiệm chúng ta đã được dặn dò cẩn thận về những việc cần làm thì trong quá trình làm thí nghiệm, sẽ càng phải nghiêm túc hơn đối với các quy tắc được đưa ra. Bạn sẽ chính thức bắt tay vào làm nhiệm vụ chính và tiếp xúc với các chất hóa học, các phản ứng hóa học có thể gây nguy hiểm nếu không tuân thủ các nguyên tắc quan trọng sau đây:
– Tuyệt đối không được ngửi, nếm và không được tiếp xúc một cách trực tiếp đối với các hóa chất trong cuộc thí nghiệm mà bạn thực hiện. Trong trường hợp lỡ tay làm đổ hóa chất ra ngoài thì ngay lập tức phải báo cáo lại cho người phục trách, giáo viên để kịp thời xử lý. Đồng thời không được ăn hay uống và đùa nghịch trong suốt quá trình thực hiện thí nghiệm vì những hành động này tạo ra nguy cơ cao động chạm, xô xát làm rơi đồ thí nghiệm, có thể làm vỡ các ống nghiệm, dụng cụ thí nghiệm và tồi tệ hơn là làm đổ các hóa chất độc hại ra bên ngoài hoặc làm đổ vào người.
3.3. Quy định tại phòng lab sau khi sử dụng
Kết thúc những cuộc thí nghiệm thú vị nhưng cũng tiềm ẩn đầy sự nguy hiểm nếu không cẩn thận một cách thành công, bạn đừng vội bỏ ngoài tai các quy định phòng lab bởi vì còn có quy định dành riêng cho thời điểm thực hiện xong các cuộc thí nghiệm. Nắm bắt nó để không mắc phải những rủi ro không cần thiết nhé.
Thứ nhất, tuân thủ việc vứt bỏ chất thải từ cuộc thí nghiệm vừa xong vào nơi quy định. Nếu không biết nơi xử lý rác thải của phòng lab, bạn đừng « vứt đại » các chất thải đó ở bất cứ đâu trong phòng thí nghiệm mà hãy hỏi giáo viên hoặc người phụ trách, họ sẽ chỉ cho bạn.
Thứ hai, thực hiện cọ rửa sạch sẽ và lau khô dụng cụ thí nghiệm. Xong xuôi, trả lại chúng về đúng vị trí ban đầu, đồng thời làm đầy đủ các yêu cầu vệ sinh tay bằng xà phòng chuyên dụng. Chúng sẽ giúp bạn loại bỏ hoàn toàn các hóa chất trước khi ra khỏi phòng lab.
3.4. Một số quy tắc khác của phòng lab
Có vẻ nắm bắt phòng lab là gì còn đơn giản hơn so với việc chúng ta nắm bắt những quy tắc dành riêng cho phòng lab. Có nhiều điều lặt vặt sẽ khiến bạn khó ghi nhớ, dễ quên một vài « lời dặn dò » nào đó trong quá trình sử dụng phòng lab. Để khắc phục điều đó, hãy ghi chúng một cách ngắn gọn vào cuốn sổ tay của mình và chỉ cần bạn ghi nhớ luôn mang theo chúng khi đến phòng lab là được rồi. Hãy đưa vào trong sổ tay những điều chúng ta vừa nhắc ở trên và bổ sung thêm một vài quy tắc dưới đây:
– Luôn đọc kỹ hướng dẫn trước khi tiến hành làm thí nghiệm: đó là hướng dẫn về cách sử dụng phòng, hướng dẫn nội quy phòng lab, hướng dẫn sử dụng các dụng cụ thí nghiệm, hướng dẫn sử dụng hóa chất,…
– Ghi nhớ thật kỹ nơi đặt trang thiết bị dụng cụ làm thí nghiệm
– Mang kính bảo hộ, buộc tóc gọn gàng và mặc đồ bảo hộ khi bước vào phòng lab
– Không nhìn xuống các ống nghiệm vì các hóa chất độc hại trong ống nghiệm theo đường thẳng từ miệng lên có thể gây ảnh hưởng tới mắt và hô hấp của bạn khi nhìn xuống.
– Nếu vô tình để hóa chất dính lên da, hãy ngay lập tức rửa sạch sẽ bằng xà phòng chuyên dụng và làm điều đó ngay khi kết thúc thí nghiệm và trước khi ra khỏi phòng lab
– Hãy hỏi người phụ trách bất kể khi nào bạn chưa hiểu các vấn đề.
Đọc ngay: Full stack là gì? Bạn đã sẵn sàng để trở thành Full stack Developer?
Quản lý phòng thí nghiệm
4. Tiêu chí để đánh giá một phòng lab đáp ứng đúng tiêu chuẩn
Có nhiều tiêu chí được đưa ra để xét mức độ đạt chuẩn của phòng lab. Ở phương diện thiết kế, nếu bạn là một người được giao nhiệm vụ phụ trách xây lắp phòng lab cho đơn vị, cơ sở hay trường học thì hãy lấy ba tiêu chí này làm thước đo đánh giá phòng lab.
4.1. Không gian của phòng lab
Một phòng lab được cho là có không gian đạt chuẩn khi nó đáp ứng một cách phù hợp với lượng người tối đa cùng sử dụng phòng lab. Trong phòng phải có đủ không gian thoải mái để có thể phân chia các khu vực đảm bảo đầy đủ các khu đáp ứng nhu cầu sử dụng cơ bản nhất như khu lưu trữ dụng cụ, khu lưu trữ hóa chất, khu vệ sinh,…
4.2. Tiêu chí về thiết bị được trang bị trong phòng lab
Vì phòng lab là nơi diễn ra các cuộc thí nghiệm và chứa hóa chất cho nên phòng lab cần được trang bị thiết bị phù hợp với điều kiện đó. Cụ thể, bàn ghế, các kệ làm thí nghiệm đều phải được làm từ chất liệu đặc biệt, không bắt lửa, có thể chống hóa chất và có khả năng chịu được trọng tải lớn.
Bên cạnh đó, thiết bị chiếu sáng cũng là yếu tố quan trọng cần lưu ý khi lắp đặt, thiết kế phòng lab. Những cuộc thí nghiệm được tiến hành an toàn, hiệu quả cần được đảm bảo về ánh sáng cho nên các thiết bị chiếu sáng phải được trang bị đầy đủ và chất lượng.
4.3. Tiêu chí về mức độ an toàn của phòng lab
Bên cạnh không gian, các trang thiết bị thì sự an toàn là một yếu tố đặc biệt quan trọng của phòng lab. Mỗi phòng lab đều cần được lắp đặt hệ thống báo cháy, luôn có sẵn sàng các bình chữa cháy dân dụng dể kịp thời xử lý sự cố cháy nổ nếu không may xảy ra. Các trang thiết bị bảo hộ luôn phải đầy đủ cho người sử dụng phòng lab, từ bao tay, kính mắt, đồ mặc bảo hộ,… tất cả đều phải sẵn sàng và đẩy đủ thì mới được phép tiến hành thí nghiệm.
Như vậy có thể thấy, công cuộc nghiên cứu khoa học – một sự nghiệp vĩ đại của nhân loại không thể thiếu được sự góp mặt của phòng lab. Nếu như không biết rõ phòng lab là gì thì đó chắc chắn là một sự thiết sót vô cùng lớn đối với chúng ta. Bích Phượng mong rằng, thông qua những chia sẻ này bạn hoàn toàn có thể nắm bắt được cách sử dụng phòng lab đúng cách và ý thức được việc đảm bảo an toàn cho bản thân trong quá trình tiến hành các cuộc thí nghiệm tại đây.
Bài viết tham khảo: Thời đại công nghệ 4.0 là gì – Cơ hội hay thách thức với việc làm
Tìm việc làm hóa học – sinh học tại Hà Nội