Yêu cầu quản lý đô thị tốt hơn đang trở nên gay gắt hơn. Hơn một nửa dân số thế giới hiện sống ở các thành phố, một tác động của sự phát triển đô thị ồ ạt ở châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latinh. Từ năm 2000 đến 2005, các thành phố của thế giới đang phát triển đã tăng 2,68 phần trăm, gấp hơn bốn lần tỷ lệ 0,61 phần trăm ở các khu vực giàu có hơn trên toàn cầu. Các nhà quy hoạch đô thị ở đây để quản lý sự phát triển như vậy và cải thiện các thành phố. Họ là những chuyên gia đa năng đưa ra các giải pháp cho các vấn đề kinh tế, xã hội, môi trường và di chuyển mà thế giới đô thị phải đối mặt. Vậy quy hoạch đô thị là gì? Mục tiêu, nội dung quy hoạch đô thị? Hãy tìm hiểu nội dung này trong bài viết dưới đây:
Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài trực tuyến 24/7: 1900.6568
Cơ sở pháp lý: Luật Quy hoạch đô thị năm 2009.
1. Quy hoạch đô thị là gì?
Trên cơ sở quy định tại Luật Quy hoạch đô thị năm 2009, Đô thị được hiểu theo một cách đơn giản nhất đó chính là hoạt động mà khu vực tập trung dân cư sinh sống có mật độ cao. Đồng thời thì hoạt động quy hoạch đô thị sẽ được biết đến là nơi trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hoá; có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của quốc gia hoặc một vùng lãnh thổ, một địa phương.
Qua đó thì quy hoạc đô thị được định nghĩa một cách chính xác như sau: “Quy hoạch đô thị là việc tổ chức không gian, kiến trúc, cảnh quan đô thị, hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình hạ tầng xã hội và nhà ở để tạo lập môi trường sống thích hợp cho người dân sống trong đô thị, được thể hiện thông qua đồ án qui hoạch đô thị.”
Quy hoạch đô thị, còn được gọi là quy hoạch vùng, quy hoạch thị trấn, quy hoạch thành phố hoặc quy hoạch nông thôn, là một quy trình chính trị và kỹ thuật tập trung vào việc phát triển và thiết kế sử dụng đất và môi trường xây dựng, bao gồm không khí, nước và cơ sở hạ tầng đi qua. vào và ra khỏi các khu vực đô thị, chẳng hạn như giao thông vận tải, thông tin liên lạc và mạng lưới phân phối và khả năng tiếp cận của chúng.
Theo truyền thống, quy hoạch đô thị tuân theo cách tiếp cận từ trên xuống trong quy hoạch tổng thể về bố cục vật chất của các khu định cư của con người. Mối quan tâm hàng đầu là phúc lợi công cộng, bao gồm các cân nhắc về hiệu quả, vệ sinh, bảo vệ và sử dụng môi trường, cũng như tác động của các quy hoạch tổng thể đối với các hoạt động kinh tế và xã hội.
Theo thời gian, quy hoạch đô thị đã tập trung vào các mấu chốt của xã hội và môi trường, tập trung vào quy hoạch như một công cụ để cải thiện sức khỏe và hạnh phúc của người dân trong khi duy trì các tiêu chuẩn bền vững. Phát triển bền vững đã được thêm vào như một trong những mục tiêu chính của tất cả các nỗ lực lập kế hoạch vào cuối thế kỷ 20 khi các tác động bất lợi về kinh tế và môi trường của các mô hình quy hoạch trước đây đã trở nên rõ ràng.
Tương tự, vào đầu thế kỷ 21, về quan điểm pháp lý và chính trị nhằm nhấn mạnh lợi ích của cư dân, doanh nghiệp và cộng đồng đã ảnh hưởng hiệu quả đến các nhà quy hoạch đô thị để xem xét rộng hơn các trải nghiệm và nhu cầu của cư dân trong khi lập kế hoạch.
Xem thêm: Cấp bìa đỏ đất trong diện quy hoạch đô thị
2. Quy hoạch đô thị có tên trong tiếng Anh là gì?
Quy hoạch đô thị có tên trong tiếng Anh là: “urban planning, city planning or urban schemes”.
3. Mục tiêu, nội dung quy hoạch đô thị?
Thứ nhất, mục tiêu quy hoạch đô thị
Quy hoạch đô thị trả lời các câu hỏi về cách mọi người sẽ sống, làm việc và vui chơi trong một khu vực nhất định và do đó, hướng dẫn sự phát triển có trật tự ở các khu vực đô thị, ngoại ô và nông thôn. Mặc dù chủ yếu quan tâm đến quy hoạch các khu định cư và cộng đồng, các nhà quy hoạch đô thị cũng chịu trách nhiệm lập kế hoạch vận chuyển hiệu quả hàng hóa, tài nguyên, con người và chất thải; việc phân phối các nhu yếu phẩm cơ bản như nước và điện; ý thức hòa nhập và cơ hội cho mọi người thuộc mọi tầng lớp, văn hóa và nhu cầu; tăng trưởng kinh tế hoặc phát triển kinh doanh; cải thiện sức khỏe và bảo tồn các khu vực có ý nghĩa về môi trường tự nhiên góp phần tích cực vào việc giảm phát thải CO2 cũng như bảo vệ các cấu trúc di sản và môi trường được xây dựng.
Quy hoạch đô thị là một lĩnh vực năng động vì các câu hỏi xung quanh cách mọi người sống, làm việc và vui chơi thay đổi theo thời gian. Những thay đổi này liên tục được phản ánh trong các phương pháp lập kế hoạch, các quy tắc vùng và các chính sách làm cho nó trở thành một lĩnh vực kỹ thuật, chính trị, xã hội, kinh tế và môi trường cao.
Quy hoạch đô thị là một lĩnh vực liên ngành bao gồm kỹ thuật dân dụng, kiến trúc, địa lý nhân văn, chính trị, khoa học xã hội và khoa học thiết kế. Các học viên của quy hoạch đô thị liên quan đến nghiên cứu và phân tích, tư duy chiến lược, kiến trúc kỹ thuật, thiết kế đô thị, tham vấn cộng đồng, đề xuất chính sách, thực hiện và quản lý. Nó liên quan mật thiết đến lĩnh vực thiết kế đô thị và một số nhà quy hoạch đô thị cung cấp các thiết kế cho đường phố, công viên, tòa nhà và các khu vực đô thị khác.
Các nhà quy hoạch đô thị làm việc với các lĩnh vực tổng hợp của công trình dân dụng, kiến trúc cảnh quan, kiến trúc và hành chính công để đạt được các mục tiêu chiến lược, chính sách và tính bền vững.
Các nhà quy hoạch đô thị ban đầu thường là thành viên của các lĩnh vực chung này mặc dù ngày nay, quy hoạch đô thị là một lĩnh vực chuyên môn độc lập, riêng biệt. Kỷ luật của quy hoạch đô thị là một phạm trù rộng hơn bao gồm các lĩnh vực phụ khác nhau như quy hoạch sử dụng đất, phân vùng, phát triển kinh tế, quy hoạch môi trường và quy hoạch giao thông. Việc lập các quy hoạch đòi hỏi sự hiểu biết thấu đáo về các bộ luật hình sự và bộ luật quy hoạch vùng.
Thứ hai, nội dung quy hoạch đô thị
Xem thêm: Đồ án quy hoạch đô thị là gì? Ý nghĩa các loại bản đồ qui hoạch
Các khía cạnh kỹ thuật của quy hoạch đô thị liên quan đến việc áp dụng các quy trình khoa học, kỹ thuật, các cân nhắc và đặc điểm liên quan đến quy hoạch sử dụng đất, thiết kế đô thị, tài nguyên thiên nhiên, giao thông và cơ sở hạ tầng. Quy hoạch đô thị bao gồm các kỹ thuật như: dự đoán sự gia tăng dân số, phân vùng, lập bản đồ và phân tích địa lý, phân tích không gian công viên, khảo sát nguồn cung cấp nước, xác định các mô hình giao thông, nhận biết nhu cầu cung cấp thực phẩm, phân bổ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và xã hội, và phân tích tác động của việc sử dụng đất.
Để dự đoán các thành phố sẽ phát triển như thế nào và ước tính tác động của các biện pháp can thiệp của họ, các nhà quy hoạch sử dụng nhiều mô hình khác nhau. Các mô hình này có thể được sử dụng để chỉ ra các mối quan hệ và các mẫu trong dữ liệu nhân khẩu học, địa lý và kinh tế. Họ có thể giải quyết các vấn đề ngắn hạn như cách mọi người di chuyển qua các thành phố, hoặc các vấn đề dài hạn như sử dụng đất và tăng trưởng. Một trong những mô hình đó là Hệ thống Thông tin Địa lý (GIS) được sử dụng để tạo ra một mô hình quy hoạch hiện tại và sau đó dự báo các tác động trong tương lai đối với xã hội, kinh tế và môi trường.
Quy chuẩn xây dựng và các quy định khác gắn liền với quy hoạch đô thị bằng cách điều chỉnh cách các thành phố được xây dựng và sử dụng từ cấp độ cá nhân. Các phương pháp luận về thực thi bao gồm phân vùng của chính phủ, quyền lập kế hoạch và quy tắc xây dựng, cũng như các thỏa thuận riêng tư và các giao ước hạn chế.
Trường phái kinh tế học tân cổ điển cho rằng quy hoạch là không cần thiết, hoặc thậm chí có hại, bởi vì hiệu quả thị trường cho phép sử dụng đất hiệu quả. Một dòng tư duy chính trị theo chủ nghĩa đa nguyên lập luận theo một cách tương tự rằng chính phủ không nên can thiệp vào cuộc cạnh tranh chính trị giữa các nhóm lợi ích khác nhau, vốn quyết định cách sử dụng đất đai. Cách biện minh truyền thống cho quy hoạch đô thị là do nhà quy hoạch làm cho thành phố những gì kỹ sư hoặc kiến trúc sư làm cho ngôi nhà, nghĩa là làm cho nó phù hợp hơn với nhu cầu và sở thích của người dân.
Mô hình lập kế hoạch xây dựng sự đồng thuận được áp dụng rộng rãi, nhằm tìm cách đáp ứng các sở thích khác nhau trong cộng đồng đã bị chỉ trích là dựa trên, thay vì thách thức, các cấu trúc quyền lực của cộng đồng. Thay vào đó, chủ nghĩa chủ nghĩa đã được đề xuất như một khuôn khổ để ra quyết định quy hoạch đô thị.
Các can thiệp của các nhà quy hoạch đô thị được yêu cầu trong nhiều trường hợp. Chúng bao gồm các dự án cơ sở hạ tầng liên quan đến việc tiếp cận với nước, nước thải hoặc phương tiện giao thông; nỗ lực giải quyết các vấn đề liên quan đến nhà ở, di chuyển đô thị, tổ chức không gian công cộng và quyền đô thị; và các chương trình thể chế đòi hỏi sự hỗ trợ cho chính quyền địa phương liên quan đến cung cấp dịch vụ công cộng hoặc quản lý không gian.